CLAYGO - Clean As You Go

CLAYGO - Clean As You Go

magandang panuntuan ang CLAYGO

na kahulugan ay Clean As You Go

una kong nakita sa kantina

ng ospital at nang mabisita

ang napuntahan kong opisina

ganito'y una kong naranasan

bilang obrero sa pagawaan

ilang dekada nang nakaraan

di man nasulat noon ang CLAYGO

disiplina namin ay ganito

waiter kasi noon ay di uso

at di dapat astang senyorito

mag-aayos ng pinagkainan

ay yaong kumain, ikaw mismo

hanggang ngayon, ito'y aking dala

kahit pa saan ako magpunta

di sa restoran, kundi sa erya

ng manggagawa't maralita pa

sa panuntunang ito'y salamat

na sana'y magamit din ng bawat

opisina upang walang kalat

ginamit mo, hugasan mo dapat

- gregoriovbituinjr.

06.10.2025

* litratong kuha ng makatang gala sa kantina ng St. Luke's Medical Center, QC, at sa opisina ng Philippine Movement for Climate Justice (PMCJ)

Usapang keso

Usapang keso

Makasarap ba ang keso?

Sino kanyang binebeso?

Makamasa bang totoo?

O masa'y nagoyo nito?

O baka sara-sarado?

Kasintunog ng Senado?

Sinara ng hepe nito

Ang pinagbilhan ng keso?

O BugBog Man ay Sarado?

Pagkat natunaw ang keso?

Gayong may heart naman ito

Walang puso ba, ikamo?

Paumanhin sa tanong ko

Pagkat bansa'y nagugulo

Makasara daw sa pwesto

Makasarap na raw dito

Marahil duwag ang ulo

Pinuno pa naman ito

Urong bayag, O, bayan ko

Anong gagawin ng tao?

Ah, pababain sa pwesto

Ang di na lingkod ng tao

Na naging ganid sa keso

Este, suwapang sa pwesto

- gbj

06.07.2025

Dalawang aklat ng glosari

DALAWANG AKLAT NG GLOSARI

dinaluhan ko minsan sa UP

ang isang forum sa pagsasalin

doon ay akin namang nabili

ang dalawang aklat ng glosari

muling nabuhay yaong mithiin

kong mag-ambag sa sariling wika

mga librong ito'y babasahin

upang kaalama'y palaguin

iambag sa pagkwento't pagtula

ang mga salita kong nalaman

lumawak ang kabatira't diwa

sa glosari ng mga salita

na hinggil sa pagpaplanong urban

at rehiyonal, sa paggawa ng

damit, kaygandang maunawaan

ng tulad kong makata ng bayan

- gregoriovbituinjr.

06.06.2025

* nabili ang 2 aklat sa forum ng Kasalin Network, sa Gimenez Gallery, UP Diliman, Mayo 27, 2025

Puwing at langgam

PUWING AT LANGGAM

kasabihan ng ating ninuno:

maliit lang ang nakapupuwing

sa atin ay mahalagang payo

upang di tayo api-apihin

kikilos din tayong parang langgam

gaya'y masipag na manggagawa

kakagatin yaong mapang-uyam

hanggang mata nila'y magsiluha

pag mga aktibistang Spartan

tulad ko'y sama-samang kikilos

ay babaguhin itong lipunan

wawakasan ang pambubusabos

maliit man ang tingin sa atin

kung kikilos tayong sama-sama

parang langgam nating kakagatin

at pupuwingan iyang burgesya

- gregoriovbituinjr.

06.04.2025

* litratong kuha ng makatang gala

Ang Kawasaki at ang pinasukan kong PECCO

ANG KAWASAKI AT ANG PINASUKAN KONG PECCO

Mahigpit akong nakikiisa sa mga manggagawa ng Kawasaki United Labor Union (KULU) na nakawelga ngayon na ipinaglalaban ang kanilang mga karapatan! Taaskamaong pagpupugay sa inyo! Uring manggagawa, hukbong mapagpalaya!

Malapit sa akin ang mga manggagawa ng Kawasaki dahil tatlong taon din akong pumapasok sa gate ng Kawasaki nang nagtatrabaho pa ako. Nasa loob kasi ng compound ng Kawasaki ang aming pabrika, o nasa loob ang right of way patungong trabaho.

Naging manggagawa ako ng tatlong taon bilang machine operator sa Metal Press Department ng Precision Engineered Components Corporation (PECCO) sa Alabang, Muntinlupa noong Pebrero 1989 hanggang Pebrero 1992. Kagagaling ko lang ng training ng anim na buwan sa isang pabrika sa Japan, Hulyo 1988 - Enero 1989. Tinawagan ako ng kumpanya upang magtrabaho sa PECCO at nag-umpisang magtrabaho roon. Edad 20 ako noon.

Bibiyahe ako mula Sampaloc, Maynila, at sasakay ng Pasay Rotonda, at mula roon ay magdi-dyip biyaheng Alabang - Kaliwa. Mula sa dyip ay sa harap ng Kawasaki ako bababa papunta sa aming pabrika kaya hindi iba sa akin ang Kawasaki. Nag-resign ako matapos ang tatlong taon upang mag-aral sa kolehiyo. At sa unibersidad ko na natagpuan ang landas na akin ngayong tinatahak bilang aktibistang Spartan.

Kaya marubdob ang aking pakikiisa sa laban ng mga manggagawa ng Kawasaki bagamat hindi pa ako nakakapunta sa kanilang welga dahil sa pagbabantay kay misis sa ospital dahil siya'y na-stroke. 

Matapos ang anim na buwan ay naging regular na manggagawa ako sa PECCO, 1989, sa taon nang maipasa ang Herrera Law, na dahilan kaya lumaganap ang sistemang kontraktwalisasyon.

Nabatid ko kalaunan na napalitan na ang pangalang PECCO, kaya wala na ang PECCO ngayon.

Mabuhay ang mga manggagawa ng Kawasaki! Mabuhay ang uring manggagawa!

- gregoriovbituinjr.

06.01.2025

* litrato mula sa kawing na: https://www.facebook.com/LukeEspirituPH 

Anag-ag at dapat walang gitling sa ika

ANAG-AG AT DAPAT WALANG GITLING SA IKA

ako'y natigilan sa "Malabong liwanag"

tanong yaon sa Tatlumpu't isa Pahalang

sa krosword nitong Pilipino Star Ngayon

pagkat may tatlong sagot na simula ay "A":

salitang ANINAW, ANINAG, at ANAG-AG

at ANAG-AG ang lumabas na tamang sagot

subalit sa Dalawampu Pahalang naman

bakit may gitling sa "ika-sampung bahagi"

aba'y nakasanayan na ang gayong mali

habang walang matang sa mali'y nagsusuri

bilang makatâ kaya iyon pinapansin

ang "ika" ay isang panlaping kinakabit

sa salitang ugat kaya idinidikit

ito ng walang gitling, at sa balarila

kung numero na saka lalagyan ng gitling

ang wasto ay ikasampu, di ika-sampu

pag numero, ika-10, di ika10

dapat matuto sa paggamit nitong gitling

lalo sa panlaping" ika", tandaan natin

ang mali punahin, ang wasto pairalin

- gregoriovbituinjr.

06.01.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Mayo 31, 2025, pahina 11

Ani Bianca, patibayin pa ang sariling wika

ANI BIANCA, PATIBAYIN PA ANG SARILING WIKA

si Bianca Gonzales nga'y may panawagan ngayon

na sariling wika'y patibayi't gamiting higit

nangamote raw kasi sila sa Tagalog ng EAST

sa Pinoy Big Brother Celebrity Collab Edition

patibayin daw ang pagtuturo sa kabataan

ng wikang Filipino, at pahalagahan ito

sa mga paaralan, sa bahay, saanman tayo

upang di mangamote sa pagsalin ng Silangan

kaylungkot daw na unifying language nati'y English

imbes wikang Filipino, na batay sa Tagalog

tingin yata'y wikang bakya itong pumaimbulog

may pagtingin pang matalino basta nagi-Ingles

sa iyong pagpuna, Bianca, maraming salamat

upang pahalagahan natin ang wikang sarili

sana'y pakinggan ng gobyerno ang iyong sinabi

upang edukasyon sa ating bansa'y mapaunlad

- gregoriovbituinjr.

05.25.2025

* mula sa pahayagang Pang-Masa, Mayo 25, 2025, pahina 1 at 5

Tula't paliwanag sa forum ng maralita

TULA'T PALIWANAG SA FORUM NG MARALITA

sadyang kaybigat ng tema, “Nothing for Us, Without Us”

sa sistemang bulok ba dukha pa’y makaaalpas

sa lipunang mapagsamantala at di parehas

laksa’y mahihirap, mayamang iilan, di patas

kahit sa isyung pabahay ng mga maralita

4PH ay para sa may pay slip, di sa wala

para lang sa may Pag-ibig, wala niyan ang dukha

mungkahi’y public housing ang ipatupad na sadya

dapat pabahay, serbisyong panlipunan, trabaho

ay magkasamang pag-usapan ng masa't gobyerno

pabahay ay hindi dapat batay sa market value

kundi sa capacity to pay ng dukha't obrero

subalit habang kapitalismo pa ang sistema

dukha'y lugmok ngunit huwag mawalan ng pag-asa

nararapat lamang ang maralita'y magkaisa

at wakasan ang pang-aapi't pagsasamantala

halina't katotohanang ito'y ipalaganap

baguhin na ang sistema nang malutas ang hirap

magagawa kung patuloy tayong magsusumikap

lipunan nati’y itayo nang ginhawa’y malasap

- gregoriovbituinjr.

05.21.2025

* matapos ang pagbigkas ng kinathang tula ay nagpaliwanag din ang makatang gala hinggil sa isyu ng maralita bilang sekretaryo heneral ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML); sumagot din ng ilang katanungan sa ginanap na urban poor forum sa Pilar Herrera Hall sa Ground Flr ng Palma Hall ng UPD, Mayo 21, 2025

Tahimik na pangangampanya sa ospital

TAHIMIK NA PANGANGAMPANYA SA OSPITAL

naisuot ko lang itong t-shirt kagabi

na bigay sa akin sa Miting de Avance

nina Ka Luke Espiritu at Ka Leody

de Guzman na Senador ng nakararami

ngayon na ang huling araw ng kampanyahan

at tahimik akong nangangampanya naman

bagamat bantay kay misis sa pagamutan 

habang siya'y nasa banig ng karamdaman

dapat magwagi ang dalawang kandidato 

upang may kasangga ang dalita't obrero 

bagong pulitika na ito, O Bayan ko

lilong dinastiya't trapo'y dapat matalo

sa pasilyo ng ospital naglakad-lakad 

sa kantina o parmasya ay nakaladlad

itong t-shirt, sa billing man ay magbabayad

sa physical therapy mang pawang banayad

dahil huling araw na, dapat may magawa

makumbinsi ang kapamilya, ang kadukha

kapuso, kumpare, sa layuning dakila

ipanalo ang kandidato ng paggawa

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

Sa ika-128 anibersaryo ng pagpaslang sa Supremo

SA IKA-128 ANIBERSARYO NG PAGPASLANG SA SUPREMO

pag-alala sa kamatayan ng Supremo

at ating bayaning Gat Andres Bonifacio

kasama ng kapatid niyang si Procopio

pinaslang sila ng pangkating Aguinaldo

kaya inaral ko ang ating kasaysayan

na sa wari ko'y pilit kinakaligtaan

bakit kapwa Katipunero ang dahilan

ng pagpaslang sa Supremo ng Katipunan

Mayo a-Nwebe, kaarawan ng maybahay

na si Oriang, Mayo a-Dyes, siya'y pinatay

ng mga taksil sa ating bayan, niluray

pati kanyang pagkatao, nakalulumbay

marahil si Oriang siya na'y hinahanap

sa kaarawan nitong dapat ay kalingap

kinabukasan pala'y napatay nang ganap

hanggang huli'y di man lang sila nagkausap

taaskamaong pagpupugay kay Gat Andres

sa adhikain nila't pakikipagtagis

upang lumaya ang bayan, di na magtiis

sa lilong burgesya't dayong mapagmalabis

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

Garapalan sa halalan

GARAPALAN SA HALALAN

dalawang komiks istrip mula sa

pahayagang kilala ng masa

na naglalarawan sa halalan

at sa kandidato't dinastiya

sa kampanyahang garapalan na

pawang magaling mag-analisa

yaong sumulat at dibuhista

hinggil sa parating na eleksyon

di raw boboto sa magnanakaw

kundi sa nagbigay ng ayuda

pawang mga patama talaga

sa pulitiko't sa pulitika

kaya dapat nang may pagbabago

upang magkaroon ng hustisya

ang masa't mabago ang sistema

- gregoriovbituinjr.

05.09.2025

* komiks na may petsang Mayo 8, 2025 mula sa pahayagang Remate, p.3, at Bulgar, p,5

Walang pag-aari

WALANG PAG-AARI

pribadong pag-aari ang ugat ng kahirapan

at isa iyang katotohanang matutuklasan

pag pinag-aralan ang ekonomya at lipunan

katotohanang dapat tumagos sa sambayanan

subalit di iyan tinatanggap ng mga sakim

sa kapangyarihan at ng may budhing maiitim

tulad ng trapo't kapitalistang dulot ay lagim

kasamaan at kadilimang karima-rimarim

bago pa si Marx ay mayroon nang Marcus Aurelius

noong unang panahon ay batid na nilang lubos

pribadong pag-aari'y sanhi ng pambubusabos

at pagyurak ng dangal ng mga dukha't hikahos

halina't katotohanang ito'y ipalaganap

baguhin na ang sistema nang malutas ang hirap

magagawa kung patuloy tayong magsusumikap

upang ating kamtin ang ginhawang pinapangarap

- gregoriovbituinjr.

04.17.2025

Bastos na kandidato sia

BASTOS NA KANDIDATO SIA

may bastos na kandidato

na ngayon ay tumatakbo

na vlogger ang sinisisi

imbes na kanyang sarili

binastos ang solo parent

na nais na makasiping

tila para siyang praning

eh, abogado pa man din

parang may toyo sa utak

nang-aapi't nanghahamak

di batid ang Safe Space Act

dapat kasuhan ang tunggak

sino siya? Ian Sia?

iyan siya, bastos siya!

di dapat iboto Sia

ng mamamayan, ng masa

- gregoriovbituinjr.

04.15.2025

* litrato mula sa Philippine Star, Abril 14, 2025, p.C2

Bastos na pulitiko, huwag iboto

BASTOS NA PULITIKO, HUWAG IBOTO

bastos na pulitiko 

na walang pagkatao

huwag SIA iboto

di dapat ipanalo

ang tulad niyang bastos

sa etika ay kapos

ay dapat kinakalos

nang di tularang lubos

tila ba puso'y halang

sapagkat walang galang

nasa puso't isipan

ay pawang kalaswaan

ang mga trapong ulol

na ugali'y masahol

ay dapat pinupukol

ng bato ng pagtutol

ang tulad niya'y praning 

na mababa ang tingin

sa mga solo parent

abogadong libugin

akala'y macho siya

ay wala palang kwenta

ang pagkatao niya

lalo't bastos talaga

- gregoriovbituinjr.

04.09.2025

* sinulat sa Araw ng Kagitingan, Abril 9, 2025

* editoryal mula sa Bulgar, Abril 8, 2025. p.3

May mga pangalan ang mga pinaslang

MAY MGA PANGALAN ANG MGA PINASLANG

(Tara, pagtulungan natin upang mabatid ni VP Sara)

wala nga bang pangalan ang mga pinaslang?

tiyak meron, at maraming ina ang luhaan

subalit bigyan natin ng mga pangalan

upang ang bise, pangalan nila'y malaman

si Kian Delos Santos ay isa lang diyan

ina ni Aldrin Castillo nga'y lumuluha

na buhay ng kanyang anak ay iwinala

bagamat di naman ako nakapagtala

subalit ito'y isang hamon sa makata

sandaang ngalan ma'y masaliksik kong sadya

Jonathan Mulos, "Dagul", Dario Oquialda, 

JohnDy Maglinte, Obet Tington, Eugen Llaga, 

Vincent Adia, Carlo Bello Villagarcia, 

Abdulmahid Mamalumpong, Larry Miranda, 

Harriet Barrameda Serra, Noel Ababa,

Renato Cajelo Mariano, Alfredo 

Orpeza, "Yaba", Alfredo Roy Elgarico,

Jeremie Garcia, Emelito Mercado,

Harold Tablazon, Jordan Sabandal Abrigo, 

Basideles Ledon, Remar Caballero, 

Ricky Dinon, Noron Mulod, Larry Salaman,

Jocel Salas, Norman Sola, Victor Lawanan,

Abraham Damil, Christopher "Amping" Cuan, 

Joshua Evangelista, Hernani Tipanan,

Caesar Perez, Edwin Callos, Russel De Guzman,

Marcelo Baluyot, Aldrin Tangonan, Jr.,

Abubacar Sharief, Pablo Matinong Jr.,

Jose Dennis Dazer, Arsenio Guzman Jr.,

Joshua Laxamana, Ricardo Gapaz Jr.,

Antonio Rodriguez, Gener Amante Jr.,

Gilbert Paala, Daniel Lopez, Djastin Lopez,

Franie Genandoy Avanceña, Froilan Reyes,

Roselle Tolentino Javier, Ritchie De Asis, 

Louie Angelo Vallada, Santiago Andres,

Roberto Alejo Silva, Jun Rey Cabanez,

 

kung bibilangin ko'y higit pa lang limampu

ang sa tula'y ngalan ng buhay na naglaho

sa isang patakaran ngang napakadugo

sa paalam dot org pa lang ito nahango

halina't pagtulungang ngalan pa'y mabuo

* pinaghanguan ng mga pangalan ng biktima ng drug war: https://paalam.org/ 

* tula batay sa ulat sa pahayagang Bulgar, Marso 31, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

Manggagawa ang lumikha ng pag-unlad

MANGGAGAWA ANG LUMIKHA NG PAG-UNLAD

habang lulan ng bus ay nakita ko

yaong mga nilikha ng obrero:

ang mga gusaling nagtatayugan

mga tulay, paaralan, lansangan

na pawang ginawa ng manggagawa

maging ng mga kontraktwal na dukha

lumikha ng gusali ng Senado,

Simbahan, Malakanyang at Kongreso

nasaan ang kanilang kinatawan

sa parlamento, sa pamahalaan

bakit pulitikal na dinastiya

yaong mga naluklok, at di sila

Manggagawa Naman! ang aming sigaw

obrerong nagpapawis buong araw

at gabi upang bayan ay umunlad

at bansa ay patuloy na umusad

upang masa'y di manatiling lugmok

upang mawala ang pinunong bugok

upang palitan ang sistemang bulok

sina Leody at Luke ay iluklok

- gregoriovbituinjr.

03.31.2025

#21 Ka Leody De Guzman para Senador

#25 Atty. Luke Espiritu para Senador

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/18pLAckmcr/ 

7.7 lindol sa Myanmar at Thailand, 1K patay

7.7 LINDOL SA MYANMAR AT THAILAND, 1K PATAY

kayraming gumuhong gusali

nasa sanlibo ang nasawi

sa magnitude seven point seven

na lindol sa Myanmar at Thailand 

dal'wang libo't apat na raan

ang naulat na nasugatan

magnitude six point four aftershock

pa'y talagang nakasisindak

nagpapatuloy pa ang rescue

operation baka may buhay

pang natatabunan ng lupa

o pader ng mga gusali

anumang kaya'y ating gawin

nang mga buhay pa'y sagipin

kung kakayanin, mag-ambagan

nang nalindol ay matulungan

at ipadala sa ahensyang

natalagang magbigay-tulong

tulad sa mga na-Yolandang

buong mundo yaong tumulong

- gregoriovbituinjr.

03.30.2025

* ulat mula sa pahayagang Abante, Marso 30, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 3

Ang berdugo'y di magiging bayani

ANG BERDUGO'Y DI MAGIGING BAYANI

tila nais palabasin ng kanyang anak

na kung uuwi'y baka mamatay sa tarmak

baka mapagaya kay Ninoy sa paglapag

ng eroplano, baka siya'y mapahamak

iyan ang laman ng mga ulat sa dyaryo

naging dilawan na ba ang bise pangulo?

idinamay si Ninoy, baka magkagulo?

magiging bayani ba ang isang berdugo?

gayong may atas paslangin ang libong Pinoy

ngayon, ikinukumpara siya kay Ninoy

baka mga napaslang, sa hukay managhoy:

"hoy! si Ninoy nga'y huwag ninyong binababoy!"

dating Pangulo'y kay Ninoy ikinumpara

ano? hay, nakakaumay, maling panlasa

dahil sa kaso'y nagbabalimbingan sila

parang niyakap nila ang diwa ng Edsa

sa tindi ng kaso, crime against humanity

di makababalik, iyan ang mangyayari

umiyak man ng dugo, kahit pa magsisi

di siya isang Ninoy, di siya bayani

- gregoriovbituinjr.

03.25.2025

* mula sa ulat ngayong araw sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Bulgar at Abante

Pagsusumikap

PAGSUSUMIKAP

kailangan ko ba ng inspirasyon

upang makamit ko ang nilalayon?

o dapat ko lamang pagsumikapan

ang pinapangarap ko kung anuman?

pampasigla nga ba ang inspirasyon?

paano kung wala? paano iyon?

marahil, mas kailangan ay pokus

upang kamtin ang pangarap mong lubos

sino bang inspirasyon ng makata?

upang samutsaring tula'y makatha

marahil nga'y may musa ng panitik

na ibinulong ay isasatitik

oo, nagsusumikap pa rin ako

bakasakaling magawa ko'y libro

ng tula, maikling kwento't sanaysay

o baka nobela'y makathang tunay

- gregoriovbituinjr.

03.24.2025

Thomas Edison: "Success is 10% inspiration and 90% perspiration."

Albert Einstein: "Genius is 1% inspiration and 99% perspiration."

Laban sa bugok at sistemang bulok

LABAN SA BUGOK AT SISTEMANG BULOK

(Alay sa World Poetry Day 2025)

ang pag-iral ng dinastiya'y kabulukan

ng sistemang sanhi ng laksang kahirapan

pagbalikwas laban dito'y dapat tuunan

ng pansin ng api't pinagsamantalahan

wala sa sinumang trapong bugok at bulok

ang tutubos sa ating bayang inilugmok

ng mga dinastiyang naupo sa tuktok

lalo't sa yaman ng bayan ay pawang hayok

halina't buksan yaring diwa, puso't taynga

at damhin ang sugat ng mga nagdurusa

dinggin ang tinig ng nakararaming masa:

dapat nang wakasan ang bulok na sistema!

ang tibak na Spartan ito'y nalilirip

habang samutsari yaong nasasaisip

masang naghihirap ay tiyaking mahagip

maging mulat sila't sa sistema'y masagip

- gregoriovbituinjr.

03.21.2025

Pagsali, pagsalin, pagsaling

PAGSALI, PAGSALIN, PAGSALING

(Alay sa World Poetry Day 2025)

nais kong sumali sa mga paligsahan

at sa madla'y ipakita ang kahusayan

sa palakasan man, spelling o takbuhan

bakasakaling may premyong mapanalunan

o pagsasalin ng akda'y trinatrabaho

aklat man, artikulo, pabula o kwento

munti mang bayad ay may ginhawang totoo

na makabubuhay naman sa pamilya mo

garapal na dinastiya'y dapat masaling

ng mamamayang bumalikwas na't nagising

mula sa kayhaba nilang pagkagupiling

habang burgesyang bundat ay pagiling-giling

pagsali, pagsalin, pagsaling ng makatâ

habang pinagsisilbi ang mga salitâ

ukol sa kapakanan ng mga dalitâ

nang sistemang bulok ay kanilang magibâ

- gregoriovbituinjr.

03.21.2025

Sa sakayan

SA SAKAYAN

alas-singko ng hapon, mahirap sumabay

sa mga nag-aabang na nais sumakay

ng dyip pauwi sa patutunguhang tunay

naglakad na lang ako habang nagninilay

maluwag pa pag alas-tres o alas-kwatro

at marami nang pauwi pag alas-singko

ang nakaupo sa dyip ay dulo sa dulo

kaypalad mo pag nakaupo kang totoo

ah, mabuti pa ngang ako'y maglakad-lakad

hinay-hinay lang at huwag bilisan agad

kahit tulad ng pagong, marahan, makupad

at sa paglubog niring araw ay mabilad

may paparating na dyip, sana'y di pa puno

pagkat lalakarin ko'y talagang malayo

kung walang dyip, maglakad kahit na mahapo

mahalaga'y marating kung saan patungo

- gregoriovbituinjr.

03.20.2025

Suhol

SUHOL

talamak na ang katiwalian

dito sa ating pamahalaan

mga nahahalal ba'y kawatan?

aba'y kawawa naman ang bayan!

under the table, tong, lagay, suhol, 

padulas, regalo, tongpats, kuhol

na trapong pera-pera, masahol

na sistemang tila walang tutol

kailan titigil ang tiwali

kailan itatama ang mali

hindi ba't bayan ang dito'y lugi

sa galawang talagang masidhi

bakit ang bayan ay nakakahon

sa mga tagong gawaing iyon

dapat wakasan na ang korapsyon!

paano? sinong may ganyang misyon?

- gregoriovbituinjr.

03.19.2025

* larawan mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Marso 12, 2025, p.5

Si Nadine Lustre para sa planeta

SI NADINE LUSTRE PARA SA PLANETA

ambassadress pala ang artistang si Nadine 

Lustre ng campaign na Save the Planet, Go Vegan

matibay na dedikasyong dapat purihin

nagpintura pa ng Mother Earth sa katawan

sa isang photoshoot noong Lunes sa Pasig

na vegan lifestyle campaign ang isinusulong

di lang diet kundi sa produktong tangkilik

sa kampanyang ito'y kaylaki niyang tulong

nagbukas ng vegan restaurant sa Siargao

sapagkat nang minsang sa Palawan mapunta 

ay nasubukang kumain ng pulos gulay

kay Nadine nga ako'y nagpupugay talaga

kampanya niyang ito'y sa tulong ng grupong

People for the Ethical Treatment of Animals

o PETA kaya tayo'y nakakasigurong

gawaing ito'y kampanyang dapat itanghal

- gregoriovbituinjr.

03.18.2025

* tula ay batay sa ulat sa pahayagang Pang-Masa, Marso 18, 2025, p.5

Kaygandang musika sa kampanya

KAYGANDANG MUSIKA SA KAMPANYA

habang sakay ng trak sa kampanya

dinig ko ang kaygandang musika

nag-aalab ang pakikibaka

upang hustisya'y kamtin ng masa

laban sa kuhila't mapang-api

laban sa oligarkiyang imbi

dinggin ang musika't sinasabi

sa Senado'y mayroong kakampi

sina Ka Leody't Attorney Luke

mga lider-manggagawang subok

sa Senado ay ating iluklok

upang palitan ang trapong bugok

Ka Leody at Luke Espiritu

magagaling na lider-obrero

kakampi ng masa sa Senado

kaya sila ay ating iboto

- gregoriovbituinjr.

03.17.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://web.facebook.com/share/v/19PFaTv1s4/ 

#21 Leody de Guzman

#25 Luke Espiritu

Ang aklat na Insurgent Communities ni Sharon M. Quinsaat

ANG AKLAT NA INSURGENT COMMUNITIES NI SHARON M. QUINSAAT

Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Hindi ko pa personal na nakadaupang palad si Ms. Sharon M. Quinsaat, ang awtor ng aklat na Insurgent Communities: How Protests Create a Filipino Diaspora. Subalit nagkausap na kami sa pamamagitan ng gmail dahil inirekomenda ako sa kanya upang i-transcribe ang dalawang casette tape hinggil sa kanyang panayam sa mga OFW. Panahon iyon bago magkapandemya. Bilang pultaym na aktibista, nabayaran naman ako sa gawaing ito na nakatulong sa aking pagkilos at matupad ang iba pang gawain.

Kaya nang makita ko ang kanyang aklat sa booth ng Ateneo de Manila University Press sa Philippine Book Festival 2025 sa SM Megamall ay naisipan ko agad iyong bilhin. Subalit kulang ang aking salapi sa unang araw na pagtungo sa nasabing festival. Nagkakahalaga iyon ng P490.00.

Pagbalik ko sa ikatlong araw, aba'y bumaba na ang presyo, at nabili ko iyon sa halagang P360.00 mula sa orihinal na P490.00. Kaya nakatipid din ako ng P130.00 kung saan ang isandaang piso roon ay naibili ko ng tigsisingkwenta pesos na aklat pampanitikan sa booth naman ng UST Publishing House. Maraming salamat.

Ang nasabing aklat ay may sukat na 6" x 9" at kapal na 5/8" ay naglalaman ng 246 pahina (20 dito ang naka-Roman numeral). Binili ko iyon upang mabasa, at higit pa, bilang pakikiisa at pagsuporta sa awtor sa kanyang inilathalang aklat. Bukod sa Introduksyon at Konklusyon, ang aklat na ito'y binubuo ng mahahalagang paksa sa limang kabanata:

1. Movement(s) ang Identities: Toward a Theory of Diaspora Construction through Contention;

2. Roots and Routes: Global Migration of Filipinos;

3. Patriots and Revolutionaries: Anti-Dictatorship Movement and Loyalty to the Homeland;

4. Workers and Minorities: Mobilization for Migrants' Rights and Ethnic/National Solidarity; at

5. Storytellers and Interlocutors: Collective Memory Activism and Shared History

Ano nga ba ang diaspora na nabanggit sa pamagat ng aklat? Ayon sa Merriam-Webster Dictionary, ang diaspora ay a: people settled far from their ancestral homelands; b: the places where people settled and established communities far from their ancestral homelands; at c: the movement, migration, or scattering of a people away from an established or ancestral homeland. O sa wikang Filipino ay a: mga taong nanirahan malayo sa kanilang lupang ninuno o tinubuang bayan; b: mga lugar na tinahanan ng mga tao at nagtatag ng mga pamayanang malayo sa kanilang lupang ninuno o tinubuang lupa; sa c: ang kilusan, migrasyon, o paglikas ng isang tao nang malayo sa isang itinatag o lupang ninuno o tinbubuang bayan.

Sa likod na pabalat ng aklat ay mababasa ang hinggil sa diaspora na aking sinipi para sa mambabasa:

"When people migrate and settle in other countries, do they automatically form a diaspora? In Insurgent Communities, Sharon M. Quinsaat explains the dynamic process through which a diaspora is strategically constructed. Quinsaat looks to Filipinos in the United States and the Netherlands - examining their resistance against the dictatorship of Ferdinand Marcos, their mobilization for migrants' rights, and the construction of a collective memory of the Marcos regime - to argue that diasporas emerge through political activism. Social movements provide an essential space for addressing migrants' diverse experiences and relationships with their homeland and its history. A significant contribution to the interdisciplinary field of migration and social movements studies, Insurgent Communities illuminates how people develop collective identities in times of social upheaval."

Isinalin ko ito sa wikang Filipino: "Kapag lumikas at nanirahan na sa ibang bansa ang mga tao, awtomatiko na ba silang bumubuo ng diaspora? Sa Insurgent Communities, ipinaliwanag ni Sharon M. Quinsaat ang dinamikong proseso kung saan ang isang diaspora ay estratehikong nabuo. Tiningnan ni Quinsaat ang mga Pilipino sa Estados Unidos at Netherlands - sinuri ang pagtutol nila sa diktadura ni Ferdinand Marcos, ang sama-sama nilang pagkilos para sa karapatan ng migrante, at ang pagbubuo ng kolektibong memorya ng rehimeng Marcos - upang ikatwirang lumitaw ang mga diaspora sa pamamagitan ng pulitikal na aktibismo. Naglaan ng mahahalagang espasyo ang mga panlipunang kilusan sa pagtugon sa samutsaring karanasan at ugnayan ng mga migrante sa kanilang tinubuang bayan at sa kasaysayan nito. Isang makabuluhang ambag sa interdisiplinaryong larangan ng migrasyon at pag-aaral ng mga panlipunang kilusan, naipaliwanag sa Insurgent Communities kung paano umuusbong ang mga kolektibong pagkakakilanlan ng mga tao sa panahon ng agarang pagbabagong panlipunan."

Ginawan ko ng munting tula ang usaping ito.

DIASPORA

kaytalim sa diwa ng nabili kong aklat

pag-iisipin ka ng mga nakasulat

sa kahulugan ng diaspora'y namulat

mula sa panulat ni Sharon M. Quinsaat

sa Philippine Book Festival ay nabili ko

sa panahong pawang mura ang mga libro

sa animo'y pistang pinuntahan ng tao

di pinalampas ang pagkakataong ito

magkaroon ng librong ito'y pagsuporta

sa awtor na sa email lamang nakilala

at may ginawa akong trabaho sa kanya

noong panahon bago pa magkapandemya

salamat, ako'y taasnoong nagpupugay

sa awtor sa kanyang sinulat na kayhusay

malaking ambag sa makababasang tunay

uukit sa diwa't mga pala-palagay

03.16.2025

Maralita para kina Ka Leody at Atty. Luke sa Senado

MARALITA PARA KINA KA LEODY AT ATTY. LUKE SA SENADO

kaming mga maralita'y para kina Ka Leody

de Guzman at Attorney Luke Espiritu sa Senado

sila ang totoo nating mga kasangga't kakampi

tungong kapakana't kagalingan ng dukha 't obrero

lalabanan nila ang salot na kontraktwalisasyon

lalo ang mga walang kabusugang kapitalista 

sila ang kasangga ng dukha laban sa demolisyon

silang kalaban ng mapang-api't mapagsamantala

lalo't nangingibabaw batas ng naghaharing uri

upang magkamal pa ng tubo 't manatili sa poder

hindi nila hahayaang maralita'y maduhagi

at titiyaking madurog ang oligarkiyang pader

babaguhin din nila ang patakarang mapang-api

na nakikinabang ay burgesya't elitistang bundat

didistrungkahin ang batas na dahilang masasabi

hinggil sa malayong agwat ng mayaman at mahirap

maipanalo sila sa Senado ang unang hakbang 

upang magkaroon ng kinatawan ang maralita

ang maipagwagi sila'y tagumpay ng sambayanan 

upang mga batas na pangmasa'y kanilang malikha 

- gregoriovbituinjr.

03.16.2025

alay, malay, malaya

ALAY, MALAY, MALAYA

inalay ko na yaring buhay

sa pagkilos para sa masa

at misyon ay ipagtagumpay

upang mabago ang sistema

inalay na ang buong galing

laban sa mapagsamantala

nang masa'y tuluyang magising

laban sa kuhila't burgesya

ang paglaya sa pang-aapi't

anumang pagsasamantala

ay prinsipyo naming sakbibi't

sa puso't diwa'y laging dala

mahalaga ngang maging malay

sa nangyayari sa paligid

kaya aming adhikang taglay

sa inyo'y dapat ipabatid

maging malaya sa kapital

malaya sa kapitalismo

itatayo, di magtatagal

yaong lipunang makatao

- gregoriovbituinjr.

03.15.2025

Ang aklat ni Ka Dodong

ANG AKLAT NI KA DODONG

ang Notes from the Philippine Underground
tatlong daang higit ang pahina
na aklat ni Ka Dodong Nemenzo
ay nasa Philippine Book Festival

nagbutas pa ako ng tibuyô
nang mabili ang nasabing libro
ganyan ang aktibistang Spartan
kung gustong bumili, may paraan

presyo'y higit limang daang piso
sa booth ng UP Press puntahan n'yo
collector's item ko na ang libro
sa libreng oras babasahin ko

sa Philippine Book Festival, tara
maraming aklat kang makikita
basahin ang aklat ni Ka Dodong
may ningas kang matatanaw doon

- gregoriovbituinjr.
03.14.2025

* Ang Philippine Book Festival sa 4th Flr. ng SM Megamall ay mula Marso 13 hanggang 16, 2025.

Nakapapasong init sa Pangasinan

NAKAPAPASONG INIT SA PANGASINAN

klase'y sinuspinde sa Pangasinan
dahil sa grabeng init ng panahon
nauna na ang Lungsod ng Dagupan
at mga katabing bayan pa roon

San Fabian, Rosales, Santa Barbara
Manaoag, Bautista, San Carlos City
pati Jacinto, Labrador, Basista
ang Bayambang pa't Urdaneta City

nakapapasong init tumatagos
magklaseng face-to-face na'y walang silbi
abot kwarenta'y singko degrees Celsius
baka magkasakit ang estudyante

sa matinding init, ingat po tayo
ang klima na'y talagang nagbabago

- gregoriovbituinjr.
03.14.2025

* ulat mula sa pahayagang Abante Tonite, Marso 14, 2025, p.2

Buhay-pultaym

BUHAY-PULTAYM

oo, prinsipyo ang bumubuhay sa akin

di salapi, di datung, di pera, di atik

aktibistang Spartan pa rin hanggang ngayon

na kumikilos upang tuparin ang misyon

di ako nabubuhay upang kumain lang

kumakain ako upang mabuhay lamang

nakatuon pa ring tuparin ang adhikà

para sa maralita't uring manggagawà

di natapos ang B.S.Math sa kolehiyo

upang magpultaym at kumilos sa obrero

pasya'y pinag-isipan hanggang sa lumisan

doon sa apat na sulok ng paaralan

naglalakad upang sa pulong makarating

nag-ipon sa tibuyô upang may gastusin

binubuhay ng masang pinaglilingkuran

pamilya na'y bayan, ganyan ang buhay-pultaym

- gregoriovbituinjr.

03.14.2025

Palawan pala'y inaangkin na ng Tsina?

PALAWAN PALA'Y INAANGKIN NA NG TSINA?

nabasa ko lang sa pahayagan kanina

Palawan pala'y inaangkin na ng Tsina?

akala ko ang Tsina'y Oso, iba pala

tulad na ba sila ng bundat na buwaya?

dahil ba may langis sa isla ng Palawan?

sinong magtatanggol sa islang anong yaman?

ang mga dukha? Pilipinong makabayan?

o kapitalistang limpak ang pakinabang?

sinong nasa Palawan? anong mga tribu?

may Intsik ba roong gubat na'y kinakalbo?

nagprotesta'y may panawagang nabasa ko:

igalang ang international maritime law!

marahil nga't wasto lamang ang maghimagsik

kung sariling lupa'y inaagaw ng Intsik

laban sa pananakop nila't paghahasik

upang kunin ang lupa ng bayang tahimik

- gregoriovbituinjr.

03.12.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Marso 12, 2025, p.2

Mag-ingat sa 50℃ na init sa Abril

MAG-INGAT SA 50℃ NA INIT SA ABRIL

mag-ingat tayo, O, kababayan

sa Abril, kaytindi raw ng init

abot limampung degri ba naman

kahit klima na'y nagmamalupit

iyan ang prediksyon ng PAGASA

iyan ay paghandaan na natin

paalala saanman magpunta

payong at tubig ay laging dalhin

magsuot ng damit na maluwag

inom ng tubig bago mauhaw

panatilihing basa ang balat

lumabas pag di tirik ang araw

iwasan nating magka-heat istrok

magsuot ng sumbrero, magpayong

magpaalam, di muna papasok

kung palagay mo't tamang desisyon

- gregoriovbituinjr.

03.12.2025

* ulat mula sa pahayagang Abante, Marso 12, 2025, p.2

* PAGASA - Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration

Ang payo ng KWF

ANG PAYO NG KWF

sa inyo, Komisyon sa Wikang Filipino

agad akong sumang-ayon sa payo ninyo

na ating gamitin ang Wikang Filipino

sa paglilingkod sa taumbayan, saludo!

bilang makata at aktibistang Spartan

wikang Filipino'y tinataguyod naman

sa aming pananalita, sa pulong bayan

sa mga akda, sanaysay, kwento't tula man

mababasa sa Taliba ng Maralita

na aming pahayagan sa kilusang dukha

wikang Filipino ang gamit naming sadya

upang mapatagos sa masa ang adhika

sa wikang ito'y nag-uunawaan kami

sa ganitong paraan nakakapagsilbi

sa taumbayang higit na nakararami

salamat sa payo at kaygandang mensahe

- gregoriovbituinjr.

03.12.2025

* mapapanood ang bidyo ng KWF sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/16MZY1t1jc/ 

Hustisya sa mga pinaslang na OFW

HUSTISYA SA MGA PINASLANG NA OFW

Joanna Demafelis

Constancia Lago Dayag

Jeanelyn Villavende

Jullebee Ranara

Jenny Alvarado

Dafnie Nacalaban

ilan lang sila sa mga pinaslang

na Pinay doon sa bansang Kuwait

gumawa'y tiyak na bituka'y halang

ginawang iyon ay napakalupit

bansa'y nilisan, nagbakasakali

na naiwang pamilya'y matustusan

subalit ang buhay nila'y pinuti

sa ibang bansang pinagtrabahuhan

ang panawagan natin ay hustisya

pangalan nila'y huwag kalimutan

dapat katarungan ay kamtin nila

at mga pumaslang ay parusahan

- gregoriovbituinjr.

03.10.2025

* ang sanligan o background ay mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Marso 9, 2025, p. 11

Panawagan sa plakard

PANAWAGAN SA PLAKARD

simpleng panawagan ang nasa plakard

na tangan ng isang kababaihan

na dapat maunawaan at dinggin

nang malutas ang mga suliranin

ng masa sa kaharap na usapin

"Trabaho at Kabuhayan, Ngayon Na!"

at "Kabuhayan Para sa Lahat" pa

pati "Paalisin ang Korporasyong

Palakaya sa Fifteen Kilometrong

Municipal Waters!" ako'y sang-ayon

halina't dinggin ang kanilang tinig

at samahan silang magkapitbisig

lutasin ang mga nariyang isyu

karapata'y ipaglabang totoo

hanggang isyu nila'y maipanalo

- gregoriovbituinjr.

03.09.2025

* litratong kuha ng makatang gala noong Araw ng Kababaihan, malapit sa Mendiola

Raliyista kanina, ngayon ay labandero

RALIYISTA KANINA, NGAYON AY LABANDERO

raliyista kanina, ngayon ay labandero

ganyan nga ang aktibistang Spartan tulad ko

matapos ang rali, may iba pang misyon tayo

may mga toka roon at may toka pa rito

bukod sa bayan, pamilya'y inaasikaso

kailangang maglaba, magkusot, at magbanlaw

saka naman isusunod yaong pagsasampay

mabuti kung iyon pa'y mainitan ng araw

kasama talaga ang paglalaba sa buhay

upang may suutin pag mainit o maginaw

pag natuyo naman, tuloy ang pakikibaka

para sa makataong lipunan at hustisya

may maayos tayong suot pagharap sa masa

may respeto sa atin ang inoorganisa

mapakitang marangal ang mga aktibista

- gregoriovbituinjr.

03.08.2025

Ngayon pong Araw ng Kababaihan

NGAYON PONG ARAW NG KABABAIHAN 

ngayon pong Araw ng Kababaihan 

ako'y taaskamaong nagpupugay

sa mga ilaw ng bawat tahanan

sa lahat ng lola at mga nanay

babae kayong nagluwal sa amin

nag-alaga, nagpasuso ng gatas

nagpalaki, nagmahal, nagpakain

gabay namin sa maayos na landas

kayo'y mga asawang iniibig

di sinasaktan pagkat minamahal

kayo ang kalahati ng daigdig

kayong sa mundo'y bumuhay, nagpagal

kayo'y lola, ina, tiya, kapatid,

pinsan, kaklase, katrabaho, mare,

kayong pag-ibig ang inihahatid

kayo'y Gabriela, Oriang, bayani

salamat po sa inyong sakripisyo

mula sinapupunan, nag-aruga

maraming salamat, nariyan kayo

na mga ginawa'y sadyang dakila

- gregoriovbituinjr.

03.08.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://web.facebook.com/share/v/1Gpe23Vv9k/ 

Sa Araw ng Kababaihan

SA ARAW NG KABABAIHAN

pakikiisa ko'y mahigpit

sa Araw ng Kababaihan

sasama ako't igigiit

kanilang mga karapatan

bukas ay dadalo sa rali

upang ipagdiwang ang Araw

ng magigiting na Babae

at sila rin ang bumubuhay

sa mamamayan ng daigdig

silang kalahati ng mundo

sila ang pusong nagpapintig

sa akin, sa masa, sa tao

lola, ina, tiya, kapatid,

asawa, kasintahan, guro,

sa bawat babae ang hatid

ko'y pagpupugay, buong-buo

at sa Dakilang Araw nila

kalalakiha'y kikilos din

kapitbisig at sama-sama

na lipunang ito'y baguhin

- gregoriovbituinjr.

03.07.2025

Pag-ambag ng dugo

PAG-AMBAG NG DUGO

bilang aktibista, nais kong makatulong

sa aking kapwa, kahit magbigay ng dugo

para sa nangangailangan, nilalayon

kong ang masa'y maging malusog, di tuliro

makapag-ambag ng dugo'y magandang gawâ

di lang pulos pakikibaka sa kalsada

malaking tulong sa karaniwan mang dukhâ

lalo na't dugo pala'y kailangan nila

simpleng gawa, simpleng misyon sa sambayanan

kaya nang sa Farmers, Cubao ay makita ko 

na may Blood Donation Drive ay nagkusa naman

bilang tibak ako'y agad nagboluntaryo

upang sa sinuman dugo ko'y maisalin

dahil saksi ako sa aking misis noon

sa ospital, sa unang araw pa lang namin

dugong tatlong bag sinalin kay misis doon

kaya pagbibigay ng dugo'y naidagdag

sa aking misyon dito sa mundong ibabaw

kaysarap sa pakiramdam na may naambag

sa kapwa upang makapagdagdag ng búhay

- gregoriovbituinjr.

03.06.2025

* litratong kuha sa Blood Extraction Area ng Philippine Red Cross QC Chapter sa Farmer, Cubao, Marso 6, 2025