Lunes, Mayo 29, 2023

Bente pesos na bigas, trenta pesos na kanin

BENTE PESOS NA BIGAS, TRENTA PESOS NA KANIN

bente pesos na bigas / ang pangako sa atin
pangako sa eleksyon / ay di na ba kakamtin?
boladas lang ba iyon / na pang-uto sa atin?
habang trenta pesos na / ang isang tasang kanin

ito ba'y isang aral / sa dukhang mamamayan?
mga trapo'y nangako / sa turing na basahan?
upang manalo lamang / sa nangyaring halalan
nabulag sa pangako / ng trapo't mayayaman?

ay, ano nang nangyari? / nagpabola't nabola?
matagal nang pag-iral / ng trapong pulitika?
kung dati limangdaang / piso raw bawat isa
ngayon naman ay naging / libo na, totoo ba?

trenta pesos ang kanin, / bente pesos na bigas
ang pangako sa masa, / pangako ba ng hudas?
na sadyang ipinako? / kamay kaya'y maghugas?
masabunan pa kaya? / at sa puwet ipunas?

- gregoriovbituinjr.
05.29.2023

Lunes, Mayo 22, 2023

Thesis ng dukha sa Taliba ng Maralita

THESIS NG DUKHA SA TALIBA NG MARALITA

wala tayo sa akademya ngunit nag-aakda
ng samutsaring sanaysay, balita, kwento't tula
thesis sa mahalagang paksa'y pilit ginagawa
kaya nga meron tayong Taliba ng Maralita

na pahayagan ng dukha sa ilang komunidad
upang kahit mahirap, ipakitang may dignidad
ang thesis o pagsusuri ng dukha'y mailantad
kung bakit ba buhay nila sa mundo'y di umusad

hangga't may Taliba ng Maralita'y magpatuloy
sa pakikibaka, ang duyan man ay di maugoy
nagtitiyaga upang di malubog sa kumunoy
ng hirap na dulot ng tusong pakuya-kuyakoy

Taliba'y saksi sa bawat patak ng dugo't pawis
ng manggagawa't dukhang patuloy na nagtitiis
dito nilalathala ang kasaysayan at thesis
kung paanong manggagawa't dukha'y magbigkis-bigkis

- gregoriovbituinjr.
05.22.2023

* ang Taliba ng Maralita ang opisyal na publikasyon ng pambansang samahang Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML) na nalalathala ng dalawang beses kada buwan

Linggo, Mayo 14, 2023

Boto

BOTO

higit isang taon na rin makaraang bumoto
ng isang lider-manggagawa sa pagka-Pangulo
bagamat anak ng diktador sa kanya'y tumalo
subalit makasaysayan na ang nangyaring ito

dahil pinatunayan ng ating lider-obrero
kaya pala niyang makipagsabayan sa trapo
at ibang kinatawan ng kapitalista rito
sa entablado ng mga nais maging pangulo

nakita ng masang kayang sumabay sa debate
ng lider-manggagawa sa mga representante
ng trapo, dinastiya, burgesya, na ang mensahe
lider-manggagawa naman sa bayan magsisilbi

tapos na ang panahon ng pambobola ng trapo
bagamat makapangyarihan pa ang mga ito
kaya pa ring gawing Buy One Take One ang mga BOTO
ah, dapat nang wakasan ang ganyan nilang estilo

- gregoriovbituinjr.
05.14.2023

Sabado, Mayo 13, 2023

Tugon ko sa tanong ni Doc Ben

TUGON KO SA TANONG NI DOC BEN

"Anong karapatan mong magretiro't magpahinga
sa bawat laban para sa kagalingan ng masa
na para kumain, nangangalakal ng basura
pang-almusal, tanghalian, hapunan ng pamilya?"

napaisip agad ako sa kanyang simpleng tanong
at nais kong magbigay ng napag-isipang tugon
magretiro sa laban ay wala sa isip ngayon
pagkat retiro ko'y pag sa lupa na nakabaon

dahil ang paglilingkod sa masa'y hindi karera
na pagdating ng edad sisenta'y retirado na
baka magretiro lang pag nabago ang sistema
at nakuha ang kapangyarihang pampulitika

hangga't may mga uri at pribadong pag-aari
na sa laksang kahirapan sa mundo'y siyang sanhi
asahan mong sa pakikibaka'y mananatili
aktibistang Spartan tulad ko'y nais magwagi

ipanalo ang asam na lipunang makatao
lipunang patas, bawat isa'y nagpapakatao
kung ang rebolusyon natin ay di pa nananalo
asahang retiro ay wala sa bokabularyo

- gregoriovbituinjr.
05.13.2023

Huwebes, Mayo 11, 2023

Ang protesta ni Chess Int'l Master Sara Khadem


ANG PROTESTA NI CHESS INT'L MASTER SARA KHADEM

balita'y ipinaaaresto siya ng Iran
nang magpasya si Sara Khadem na mangibang bayan
lumipat ng Spain upang doon na manirahan
nito lamang Enero ng taong kasalukuyan

lumaban siya sa pandaigdigang kampyonato
nang walang suot na hijab o ng belo sa ulo
siya'y atletang Iranian at batas nila ito
kay Mahsa Amini ay pakikiisa rin nito

nang mamatay ang babaeng ngala'y Mahsa Amini
na diumano'y resulta ng police brutality
dahil di siya nagsuot ng hijab ay hinuli
dahil dito, protesta sa Iran ay tumitindi

para kay Sara Khadem ay defense of women's freedom
kaya paglayas sa Iran ay di niya dinamdam
sa pagkamatay ni Amini, siya'y nasusuklam
bilang chess master ay pinakitang may pakialam

mabuhay ka, Sara Khadem, at ikaw ay mapalad
nawa'y di ka madakip at basta lang makaladkad
chess master kang ang mali'y talagang inilalantad
kaligtasan mo at ng pamilya mo'y aming hangad

- gregoriovbituinjr.
05.11.2023

Ayon sa World Chess page na https://www.facebook.com/theworldchess:

Iranian IM Sara Khadem joins the lineup for the World Chess Armageddon Championship Series: Women's Week!

After being introduced to chess by one of her classmates at eight years old, Sara had her parents put her in a chess class. At the age of 12 she had her first successes by winning the Asian Under-12 Girls Championship and the World Under-12 Girls Championship. In 2018 Sara was the runner up in both Women's World Rapid and Blitz Championships, held in Saint Petersburg.

In 2022 at the World Rapid Championship in Almaty, Kazakhstan, Sara decided to compete without a veil, in defense of women's freedom and in solidarity with the protests that began after the death of the young Mahsa Zhina Amini in Iran. This decision completely changed her and her family's life, who are now living in the south of Spain.

Iba pang kaugnay na balita:

McClain, Dylan Loeb (30 December 2022). "After Competing Without a Hijab, a Top Iranian Chess Player Won't Return Home". The New York Times. Retrieved 2 January 2023.

"After playing without a hijab in a world championship, Iranian chess star defects to Spain". El Pais. 28 December 2022. Retrieved 4 January 2022.

"Iranian chess player 'moving to Spain' after competing without headscarf". The Guardian. 2022-12-29. Retrieved 2022-12-31.

Rodriguez, Elena (15 February 2023). "Iranian chess player in exile has no regrets about removing hijab". Reuters.

"Chess: On the day Sara Khadem met Spanish Prime Minister, an arrest warrant was issued against her in Iran". The Indian Express. 15 February 2023.

Miyerkules, Mayo 10, 2023

Tanagà sa aklasan

TANAGÀ SA AKLASAN

may reklamong pabulong
ang mga nasa unyon
tanabutob ngang iyon
pag-usapan na ngayon

- gregoriovbituinjr.
05.10.2023

Linggo, Mayo 7, 2023

Mayo 7, araw ng mga health worker

MAYO 7, ARAW NG MGA HEALTH WORKER

ang ikapito ng Mayo ay Health Workers' Day pala
sa mga health worker, salamat sa inyo talaga
dahil sa sakripisyo't ambag n'yo para sa masa
sa inyong araw, kayo po'y aming inaalala

noong pandemya, kayo'y pawang nagsilbing frontliner
nag-alaga sa maysakit naming father at mother
talagang malaki ang tinulong ninyong health worker
upang pandemya'y malusutan ng brother at sister

bilang one sero sero six nine, Batas Republika
ikapito ng Mayo bawat taon dineklara
na Health Workers' Day, at ganap kayong kinikilala
special working day ang sa inyo'y itinalaga

sana sa kabila ng inyong mga sakripisyo
ay tapatan ito ng nakabubuhay na sweldo
at matanggap ninyo'y nararapat na benepisyo
dahil inyong buhay na'y inilaan sa serbisyo

kaya lahat sa inyo'y taospusong pagpupugay!
nawa'y magpatuloy pa kayo sa serbisyong tunay
para sa mga mamamayang may sakit na taglay
tangi kong masasabi'y mabuhay kayo! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
05.07.2023

* ang litrato ay mula sa editorial ng dyaryong The Philippine Star, May 7, 2023, p.4    

Sabado, Mayo 6, 2023

Ayon kay Bishop Helder Camara

AYON KAY BISHOP HELDER CAMARA

banal ka pag pinakain mo yaong mahihirap
komunista pag nagtanong bakit sila mahirap
banal ka pag nilimusan mo lang sila nang ganap
para may puntos ka sa langit ngunit mapagpanggap

nagbigay ka ng pagkain sa dukha? banal ka na!
isa kang tunay na lingkod! dakila ka talaga!
nang magtanong ka na bakit walang makain sila
ay itinuring ka agad na isang komunista

dahil nagtanong ka? dahil ba ikaw ay nagsuri?
dahil baka tulad mo, dukha'y maging mapanuri?
magtanong bakit ganito ang lipunan at lahi?
at mag-alsa sila laban sa mapang-aping uri?

ang pahayag niya'y kaytagal kong isinaloob
sapagkat talagang matalas, matindi, marubdob
sadyang nahahalungkat lahat ng kaba mo't kutob
nagtanong lang ng bakit, talaga kang isusubsob

ayaw nilang maging mapanuri ang maralita
kabilang kasi sila sa sistemang mapangutya
kaya ang nais nila'y maglimos lamang sa dukha
upang mapanatili ang sistema't di magiba

mabuhay ka, Bishop Camara, sa iyong sinambit
humanga ako sa'yo nang sinabi mo'y mabatid
nagtatanong din ako, ngunit sistema'y kaylupit
nais lang nilang dukha'y patuloy na manlimahid

- gregoriovbituinjr.
05.06.2023

Huwebes, Mayo 4, 2023

Taas-kamao

TAAS-KAMAO

mga kasama, mabuhay kayo
sa pagkilos nitong Mayo Uno
kaisa akong taas-kamao
sa Dakilang Araw ng Obrero

mabuhay kayo, mga kapatid
obrero'y tampok, wala sa gilid
diwa ng paggawa'y inyong hatid
lipunang asam ay inyong batid

mabuhay ang lahat ng sumama
pagpupugay sa mga kasama
magpatuloy sa pakikibaka
hanggang mabago na ang sistema

di sa Mayo Uno natatapos
ang ating sama-samang pagkilos
maghanda tayo sa pagtutuos
nang sistemang bulok na'y makalos

- gregoriovbituinjr.
05.04.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa Recto tungong Mendiola, 05.01.2023

Ang aming hiyaw

ANG AMING HIYAW

Uring Manggagawa! Hukbong Mapagpalaya!
ang aming hiyaw noong Araw ng Paggawa
magkakauri'y isang hukbo, talaga nga
tila magbubuwal sa tusong dambuhala

panawagang naukit na sa diwa't puso
sa ilang dekada nang pagkilos patungo
sa landas na walang pang-aapi't siphayo
na pagsasamantala'y pangarap maglaho

kalaban ng salot na kontraktwalisasyon
manpower agencies ay linta hanggang ngayon
dapat ibagsak ang lahat ng panginoon
dapat walang naghaharing uri o poon

aalisin natin lahat ng kasamaan
at lahat ng panunupil sa ating bayan
ipapalit nati'y makataong lipunan
itatayo'y daigdig na makatarungan

kayong manggagawa ang tunay na dakila!
kayong nagpapakain sa lahat ng bansa!
magpatuloy kayo, hukbong mapagpalaya!
muli, pagpupugay sa uring manggagawa!

- gregoriovbituinjr.
05.04.2023

* litratong kuha sa España, Maynila, Mayo Uno, 2023
* maraming salamat po sa kumuha ng litrato, CTTO (credit to the owner)
* BMP - Bukluran ng Manggagawang Pilipino

Miyerkules, Mayo 3, 2023

Kapayapaan, kasarinlan, katarungan

KAPAYAPAAN, KASARINLAN, KATARUNGAN

kapayapaan, kasarinlan, katarungan
ang nais ng mga batang nasa digmaan
silang lumaki na sa gayong kalagayan
na kanilang mga ama'y nagpapatayan

pakinggan natin ang tinig ng mga bata
di lang laruan ang nais upang matuwa
mahalaga sa kanila'y wala nang digma
kundi mabuhay sa isang mundong payapa

nais nilang kasarinlan ng bansa'y kamtin
upang walang mananakop at sasakupin
may bayanihan upang sila'y makakain
bansang tao, di gera, ang aatupagin

pangarap din nilang makamtan ang hustisya
dahil sa digma, napatay ang mga ama
nawalan ng amang gagabay sa kanila
na kung walang digma, ama'y buhay pa sana

kahilingan ng mga batang nangangarap
na kapayapaan sa kanila'y maganap
upang kamtin ang hustisya't laya'y malasap
gera'y itigil na, kanilang pakiusap

- gregoriovbituinjr.
05.03.2023

Pulang-pula ang Mayo Uno

PULANG-PULA ANG MAYO UNO

anong laki ng mobilisasyon ng manggagawa
noong Mayo Uno, pagmasdan mo't rumaragasa
pulang-pula sila sa kalsada, kapara'y sigwa
parang handang ibagsak ang buwitreng maninila

nasa kanang bahagi pala ako ng litrato
tangan ang pulang tarp at K.P.M.L. ang tshirt ko
patunay na sa laban ng uri'y kaisa ako
at kumikilos para sa dignidad ng obrero

isang lipunang makatao ang pinapangarap
kung saan walang pagsasamantala't pagpapanggap
na ang dignidad ng kapwa'y kinikilalang ganap
isang lipunang walang mayaman, walang mahirap

O, manggagawa, taaskamao pong pagpupugay!
sa Araw ng Paggawa, mabuhay kayo! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
05.03.2023

* kuha ang litrato sa España, Maynila, 05.01.2023
* maraming salamat po sa kumuha ng litrato, CTTO (credit to the owner)
* KPML - Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod

P750 minimum wage, ngayon na

P750 MINIMUM WAGE, NGAYON NA

seven hundred fifty pesos minimum wage, ngayon na!
panawagan ng manggagawa habang nagmamartsa
simpleng kahilingan sa gobyerno't kapitalista
ito kaya sa kanila'y maibigay talaga?

seven hundred fifty pesos kasama ang rehiyon
across-the-board, presyo ng lakas-paggawa, minimum
kaya naman iyan ng malalaking korporasyon
ayaw lang ibigay, sa tubo'y kabawasan iyon

ang pinaglalaban nila'y makatarungan lamang
ngunit mga naghaharing uri'y talagang dupang
sa tubo, gayong sa lakas-paggawa'y nakinabang
ayaw lang ibigay pagkat sa tubo nga'y suwapang

pakinggan sana ang panawagan ng manggagawa
pagkat sila ang umukit ng daigdig at bansa
nagpalago ng ekonomya ng bansa'y sila nga
pagkat kung walang manggagawa, pag-unlad ay wala

- gregoriovbituinjr.
05.03.2023

* litratong kuha ng makatang gala habang nagmamartsa sa España patungong Mendiola, Mayo Uno, 2023

Martes, Mayo 2, 2023

Pagdalo sa Mayo Uno

PAGDALO SA MAYO UNO

taon-taon akong dumadalo
sa pagkilos tuwing Mayo Uno
kasama'y libo-libong obrero
dahil din sa paniwalang ito:
"Hindi bakasyon ang Mayo Uno!"

totoong holiday na tinuring
ng gobyerno, subalit sa amin
ito'y di dapat balewalain
holiday ngunit may pagkilos din
dahil sa historya nitong angkin

sa Dakilang Araw ng Paggawa
lumabas ang mga manggagawa
silang may kamay na mapagpala
na nagpaunlad ng mundo't bansa
bagaman sahod nila'y kaybaba

araw ng obrerong nagpapagal
upang pamilya'y may pang-almusal,
tanghalian, hapunan, minindal
araw itong dapat ikarangal
sa akin, mag-absent dito'y bawal

- gregoriovbituinjr.
05.02.2023

* selfie ng makatang gala sa Recto patungong Mendiola, Mayo Uno, 2023

Panawagan ng PMCJ sa Mayo Uno

PANAWAGAN NG PMCJ SA MAYO UNO

panawagan ng Philippine Movement for Climate Justice
sa manggagawa sa pagdiriwang ng Mayo Uno
Just Transition ay panguhanan nila't bigyang hugis
ang sistemang makakalikasan at makatao

imbes magpatuloy pa sa fossil fuel, coal, dirty
energy ay magtransisyon o lumipat ang bansa
o magpalit na patungong renewable energy
para sa kinabukasan, O, uring manggagawa!

kayo ang lumikha ng kaunlaran sa daigdig
di lang ng kapitalistang nasa isip ay tubo
saklolohan ang mundong anong lakas na ng pintig
upang mundo sa matinding init ay di maluto

payak na panawagan ngunit napakahalaga
sa kinabukasan ng mundo at ng bawat isa

- gregoriovbituinjr.
05.02.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa Mendiola, Mayo Uno 2023

Mabuhay ang pagkakaisa ng uri


MABUHAY ANG PAGKAKAISA NG URI

mabuhay ang pagsasama-sama ngayon
ng apat na malalaking pederasyon
sa ilalim ng All Philippine Trade Unions

makasaysayang Araw ng Mayo Uno
ng uring manggagawa, taas-kamao
kaming bumabati sa lahat sa inyo

ito nga'y panibagong pagkakaisa
magkauri bagamat magkakaiba
nagkaunawa bilang uri talaga

sana, pagkakaisa'y magtuloy-tuloy
bilang uri, wala nang paligoy-ligoy
parang uhay ng palay na sumusuloy

mabuhay kayo, O, Uring Manggagawa!
pagpupugay sa Hukbong Mapagpalaya!

- gregoriovbituinjr.
05.02.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa Mendiola, Mayo Uno, 2023

Presyo, Ibaba! Sahod, Itaas!

PRESYO, IBABA! SAHOD, ITAAS!

"Presyo, Ibaba! Sahod, Itaas!"
na karaniwan nang kahilingan
sistemang ito'y gawing parehas
di pa masabing "Tubo, Bawasan!"

kapag nagtaasan na ang presyo
ng mga pangunahing bilihin
di naman makasabay ang sweldo
nitong abang manggagawa natin

gayong talagang magkatunggali
ay sahod at tubo sa pabrika
gayunman, laban ay di madali
na dapat baguhin ay sistema

tuwing Mayo Uno'y bukambibig
sa manggagawa'y dapat ibigay
ngunit ito'y tila di marinig
ng namumunong pasuray-suray

na sa kapangyarihan ba'y lasing?
ang mga mata'y mapupungay na?
laging tulog? mata'y nakapiring?
kung ganito'y nahan ang hustisya?

- gregoriovbituinjr.
05.02.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa Mendiola, Mayo Uno 2023

Lunes, Mayo 1, 2023

Tulang alay sa Mayo Uno 2023

TULANG ALAY SA MAYO UNO 2023

ngayong Pandaigdigang Araw ng Paggawa
ang kaarawan ng manggagawang dakila
mula sa kanilang kamay na mapagpala
ay umunlad ang daigdig, bayan at bansa

ako'y dati ring manggagawa sa pabrika
ng floppy disk ng computer, mga piyesa
tatlong taong machine operator ng AIDA
press machine, na una kong trabaho talaga

doon ko naunawa ano ang kapital
bakit mababa ang sahod ng nagpapagal
mabuti mang may sweldo, di ako nagtagal
sapagkat nag-resign upang muling mag-aral

hanggang ngayon, dala ko bawat karanasan
doon sa apat na sulok ng pagawaan
hanggang pinag-aralan na itong lipunan
hanggang maging aktibista ng uri't bayan

Manggagawa! Taas-kamaong pagpupugay!
sa pag-unlad ng bansa'y kayo ang nagpanday!
mula Malakanyang, simbahan, hanggang hukay!
buong daigdig ay inukit ninyong tunay!

- gregoriovbituinjr.
05.01.2023