Linggo, Abril 30, 2023

Mahabang manggas, sumbrero't tubig sa Mayo Uno

MAHABANG MANGGAS, SUMBRERO'T TUBIG SA MAYO UNO

bilin sa lalahok sa Mayo Unong papalapit
magsuot ng sumbrero't manggas, magdala ng tubig
papalo na raw ng fifty degrees Celsius ang init
baka sa matinding init, ma-heat stroke, mabikig

pampalit na tshirt at bimpo'y magdala rin naman
bakasakaling sa pawis, likod ay matuyuan
labanan ang heat stroke, isipin ang kalusugan
sabihan din natin ang ating mga kasamahan

nawa'y maging matagumpay ang ating Mayo Uno
pati na ang pagsama-sama ng uring obrero
sana bilin sa init ay mapakinggang totoo
lalo na't nasa climate emergency na ang mundo

taospusong pagpupugay sa Uring Manggagawa! 
bati'y taaskamao sa Hukbong Mapagpalaya!

- gregoriovbituinjr.
04.30.2023

Biyernes, Abril 28, 2023

Alalahanin sila ngayong Abril Bente Otso

ALALAHANIN SILA NGAYONG ABRIL BENTE OTSO

alalahanin ang Abril Bente Otso taon-taon
dahil sa World Day for Safety and Health at Work
at International Day for Dead and Injured Workers
na tinatawag ding Workers' Memorial Day

mababanggit sa ating bansa ang mga trahedya
tulad ng Manila Film Center Tragedy kung saan
isandaan animnapu't siyam na manggagawa yaong
nabaon sa lupa nang ginagawang gusali'y gumuho

sampung manggagawa sa Eton construction sa Makati
ang nahulog at namatay sanhi ng isang aksidente
at ang pitumpu't dalawang manggagawang namatay
sa sunog sa pabrika ng tsinelas na Kentex

may mga lider-manggagawang binaril at pinaslang
ng marahil ay utusan ng kapitalistang halang
sa araw na ito sila'y ating alalahanin
upang di na mangyari muli, sistema na'y baguhin

itayo ang pangarap na lipunang makatao
kung saan wala nang pagsasamantala ng tao sa tao
iyan muna, mga kababayan, ang ibabahagi ko
alalahanin ang araw na ito bago mag-Mayo Uno

- gregoriovbituinjr.
04.28.2023

Lunes, Abril 24, 2023

Mithi

MITHI

nagpapatuloy ang ating buhay
upang tupdin ang napiling pakay
upang lasapin ang saya't lumbay
upang sa kapwa ay umalalay
habang yakap ang prinsipyong lantay

dinaranas nati'y laksa-laksa
paano ba babangon sa sigwa
paano ba lulusong sa baha
paano magkaisa ang dukha
pati na kauring manggagawa

bakit dapat dukha'y irespeto
pati na kapatid na obrero
bakit ang karapatang pantao
at hustisya'y ipaglalaban mo
pati ang tahanan nating mundo

sariling wika ang patampukin
sa mga tula't ibang sulatin
laksang masa ang dapat mulatin
upang kalagayan ay baguhin
at lipunang makatao'y kamtin

lipunan ay ating sinusuri
bakit ba may naghaharing uri
bakit may pribadong pag-aari
na kahirapan ay siyang sanhi
ah, sistema'y baguhin ang mithi

- gregoriovbituinjr.
04.24.2023

Sabado, Abril 22, 2023

Sa Araw ng Daigdig

SA ARAW NG DAIGDIG

Abril Bente Dos, Earth Day, / ano bang dapat gawin?
ito ba'y nararapat / na ipagdiwang natin?
baka mas dapat gawin / ay ang alalahanin
ang pagkasira nito, / sinong dapat sisihin?

tinatapon sa dagat / ang laksa-laksang plastik
na nagiging pagkain / ng mga may palikpik
pati ilog at sapa, / sa plastik nagsitirik
sadyang kapabayaan / ang ating inihasik

mapipigilan kaya / ang nagbabagong klima?
climate emergency ba'y / kaya pang madeklara?
iyang Annex I countries / ay magbabayad pa ba?
sa bansang apektado / ng ilan nang dekada?

dahil daw sa pag-unlad / ay kinalbo ang bundok
at mga kagubatan / ng mga tuso't hayok
sa tubo, tila baga / namumuno ay bulok
dahil sa pagmimina'y / pinatag pa ang bundok

kaya development ba'y / equals destroying nature?
kahulugan ng progress / ay destroying earth's future?
ang kapitalismo ba'y / sistemang parang vulture?
kaya ang ating mundo'y / di nila nino-nurture?

sa Araw ng Daigdig, / pulos ba kamunduhan?
at wala nang paggalang / sa mundo't sambayanan?
basta tumubong limpak, / wala nang pakialam
sa tahanang daigdig, / bulsa'y bumundat lamang!

- gregoriovbituinjr.
04.22.2023

*litrato CTTO, maraming salamat sa PMPI

Miyerkules, Abril 19, 2023

Unang anibersaryo ng pamamaril kina Ka Leody

UNANG ANIBERSARYO NG PAMAMARIL KINA KA LEODY

hapon ng Abril disinwuwebe, taong nakaraan
sina Ka Leody ay pinagbabaril daw naman
habang nangangampanya ay aming nabalitaan
tingnan daw namin sa pesbuk, sabi ng kasamahan

habang sa mga katutubo'y nakikipag-usap
nang malutas ang problema nilang kinakaharap
hinggil sa lupang ninunong inagaw sa mahirap
nang sila na'y pinagbabaril, iyon ang naganap

may ilang nasugatan, ayon sa balita noon
na naganap sa Barangay Butong, Quezon, Bukidnon
kausap nila'y tribu ng Manobo-Pulangiyon
mabuti na lang at walang namatay sa naroon

kinabukasan ay headline sa dyaryo ang nangyari
kaya ilang dyaryo ang sa amin ay pinabili
nang mga naganap ay mabasa naming mabuti
ngayon ang unang anibersaryo ng insidente

buti't sina Ka Leody, Walden, at D'Angelo
ay di natamaan, habang may sugatang totoo
buti't napag-usapan naman ang talagang isyu
inagaw ang lupaing kinabukasan ng tribu

isyu ng lupang ninuno'y pag-usapan talaga
dapat ibalik ang lupang inagaw sa kanila
pagsasamantala sa katutubo'y wakasan na
dapat nang mabago ang ganyang bulok na sistema

- gregoriovbituinjr.
04.19.2023

Lunes, Abril 17, 2023

Di ko ikinahihiyang maging...

DI KO IKINAHIHIYANG MAGING...

di ko ikinahihiya ang maging tibak
ang maging kaisa ng dukha't hinahamak
pagkat bayan ay sugatan at nagnanaknak
dahil sa sistemang bulok at mapangyurak

di ko ikinahihiyang maging makata
dahil iyan ang pinili kong buhay, tumula
nais kong kumatha ng laksang talinghaga
upang magkama ang sa sahig nakahiga

di ko ikahihiyang maging manunulat
dyaryo't libro'y binabasa't binubulatlat
maraming isyung nanilay at nadalumat
nang masulat na'y binabahagi sa lahat

di ko ikahihiya yaring pagkatao
pagkat iyan ako, ito ako, prinsipyo
ang pinaiiral, magutom mang totoo
basta ginagawa'y wasto at makatao

nakakahiyang gawin ay katiwalian
o ang pangungurakot sa pamahalaan
lalo na't pagnanakaw sa kaban ng bayan
pag nahuli ka'y tiyak na makakasuhan

- gregoriovbituinjr.
04.17.2023

Biyernes, Abril 14, 2023

HRD Protection Bill, Isabatas! Now na!

HRD PROTECTION BILL, ISABATAS! NOW NA!

Human Rights Defenders Protection Bill na'y isabatas
para sa karapatang pantao't sistemang patas
upang malabanan ang samutsaring pandarahas
ng sinumang Cain na di marunong pumarehas

talagang binasa ko ang H.R.D. Protection Bill
panukalang batas ito laban sa mapaniil,
mapang-abuso't sa karapatan ay naninikil
upang managot ang mga berdugong kumikitil

panukalang batas na ito'y aralin din ninyo
dagdag na armas para sa karapatang pantao
bakasakaling mapigilan ang mga berdugo
sa pagpaslang, maraming buhay na'y nasakripisyo

kaya H.R.D. Protection Bill, isabatas ngayon
dahil layunin nito'y magkaroon ng proteksyon
ang tagapagtanggol ng karapatang ang nilayon
ay mapabuti ang mundo't berdugo'y mapakulong

- gregoriovbituinjr.
04.14.2023

Tanong

TANONG

ngayon po'y nais ko lang magtanong
sa mga talagang marurunong
pag-unlad ba'y paano isulong
kung kahulugan nito'y paurong

matatawag nga bang kaunlaran
kung sinisira ang kalikasan?
nagtayo ng tulay at lansangan
nagpatag naman ng kagubatan

bundok na'y kalbo sa pagmimina
mga puno'y pinagpuputol pa
negosyante'y tumaba ang bulsa
subalit hirap pa rin ang masa

sangkaterba ang ginawang plastik
na laksang tubo ang ipinanhik
ngunit plastik sa dagat sumiksik
sapa't ilog, sa plastik tumirik

anong klaseng pag-unlad ba ito?
progreso ba'y para lang kanino?
anong pag-unlad ba ang totoo?
kung nawawasak naman ang mundo?

sa pag-unlad, anong inyong tindig?
kung sira na ang ating daigdig
kanino kaya kayo papanig?
tanong ba'y unawa ninyo't dinig?

- gregoriovbituinjr.
04.14.2023

Miyerkules, Abril 12, 2023

Makabagbag-damdaming editorial cartoon

MAKABAGBAG-DAMDAMING EDITORIAL CARTOON

kaygandang dibuho sa editorial cartoon
na naglalarawan sa nangyayari ngayon
ganyan ang editoryal na ang nilalayon
madla'y magsuri bakit nagaganap iyon

ang iginuhit ay makabagbag-damdamin
dahil nasasapul ang diwa't puso natin
isang tao'y naroong yakap-yakap man din
ang isang kabang bigas na nagmahal na rin

"Ang mahal mo na" ang namutawing salita
sa harap ng kabang bigas na minumutya
at ako bilang mambabasa'y naluluha
sa katunayang nagpapahirap sa madla

nahan ang sangkilong bente pesos na bigas
na pinaniwalaang dala'y bagong bukas
ngunit pangakong isa lang yatang palabas
na parang pelikulang iba ang nilandas

pag inunawa mo ang kaygandang dibuho 
parang patsutsada sa napakong pangako
panibagong kalbaryo na nama't siphayo'y
daranasin ng madlang laging sinusuyo

- gregoriovbituinjr.
04.12.2023

Lunes, Abril 10, 2023

Sigaw pa rin ay hustisya matapos ang kwaresma

SIGAW PA RIN AY HUSTISYA MATAPOS ANG KWARESMA

may Muling Pagkabuhay, Easter Sunday ng Kristyano
matapos ang tatlong araw ay nabuhay si Kristo
habang inaalala ang tinokhang ng berdugo
kayraming biktimang batang inosenteng totoo

buti si Kristo, nabuhay sa Muling Pagkabuhay
yaong mga natokhang, di na talaga binuhay
di kasi sila si Kristo, sila'y basta pinatay
buti si Dimas, kasama si Kristo nang mamatay

kayraming ina ang hanggang ngayon ay lumuluha
dahil buhay ng anak nila'y inutas, nawala
pinaslang sa atas ng poon ng mga kuhila
kahit di nanlaban, gawing nanlaban, atas pa nga

lumutang sa dugo ang mga nabiktima nito
Kian pa ang pangalan ng isa, tandang-tanda ko
"May pasok pa ako bukas..." ang huli nitong samo
ngunit siya'y dinala roon sa kanyang kalbaryo

buti si Kristo, buhay; sila'y nanatiling bangkay
hanggang ngayon, kayraming inang lumuluhang tunay
nahan ang hustisya! ang sigaw nilang nalulumbay
makamit sana ang hustisyang asam nila't pakay

- gregoriovbituinjr.
04.10.2023

Linggo, Abril 9, 2023

Kalbaryo pa rin hangga't bulok ang sistema

KALBARYO PA RIN HANGGA'T BULOK ANG SISTEMA

kwaresma'y tapos na, ngunit di ang kalbaryo
dahil pabigat pa rin ang maraming isyu
sa dukha, babae, bata, vendor, obrero
napaisip kami: matatapos ba ito?

dahil problema'y nakaugat sa sistema
may uring mapang-api't mapagsamantala
at may pinagsasamantalahan talaga
sa ganito'y di na makahinga ang masa

may uring kamkam ang pribadong pag-aari
may isinilang na akala sila'y hari
may kapitalista, may elitista't pari
may sa pang-aapi'y nagkakaisang uri

may inaapi't pinagsasamantalahan
na walang pribadong pag-aaring anuman
liban sa lakas-paggawa nila't katawan
at nabubuhay bilang aliping sahuran

hangga't umiiral iyang sistemang bulok
patuloy tayong pamumunuan ng bugok
bakit kaya sinabi sa kantang "Tatsulok"
"Tulad ng dukha na ilagay mo sa tuktok!"

sadya bang ganyan ang kalakaran sa mundo?
tatanggapin na lang ba natin ang ganito?
o magkaisa ang dukha't uring obrero?
upang itatag ang lipunang makatao!

itayo'y lipunan ng uring manggagawa
na kung walang manggagawa, walang dakila
di uunlad ang daigdig na pinagpala
nitong kamay ng manggagawang mapanlikha

- gregoriovbituinjr.
04.09.2023

* litrato mula sa fb, maraming salamat po

Kalbaryo ng konsyumer

KALBARYO NG KONSYUMER

matapos ang Kwaresma'y kalbaryo pa rin sa masa
presyong kaymahal ng kuryente'y kalbaryo talaga
biktima na tayo ng ganid na kapitalista
aba'y biktima pa tayo ng bulok na sistema

sa mahal na kuryente'y talagang natuturete
di na malaman ng maralita bakit ganire
kung saan kukuha ng panggastos, ng pamasahe
ng pambiling pagkain, ng pambayad sa kuryente

mas mahal sa minimum wage ang sangkilong sibuyas
di kasya upang bayaran ang kuryenteng kaytaas
sa Asya, pinakamahal na ba ang Pilipinas?
masa'y gagamit na lang ba ng gasera o gaas?

coal plants at fossil fuel ang nagpapamahal sadya
sa presyo ng kuryenteng talagang kasumpa-sumpa!
kung ganito lagi, dukha'y mananatiling dukha!
mag-renewable energy kaya ang buong bansa?

- gregoriovbituinjr.
04.09.2023

Kalbaryo pa rin, nagtapos man ang semana santa

KALBARYO PA RIN, NAGTAPOS MAN ANG SEMANA SANTA

sa pagtatapos ng semana santa
natapos din ba ang kalbaryo nila?

may kalbaryo pa rin ang maralita!
patuloy pa rin ang dusa ng dukha!

nariyan ang banta ng demolisyon!
o pagtaboy sa kanila, ebiksyon!

may kontraktwalisasyon sa obrero!
di nireregular ang mga ito!

presyo ng mga bilihin, kaytaas!
mas mahal pa sa sweldo ang sibuyas!

mahal at maruming enerhiya pa!
na sadyang pasakit naman sa masa!

dapat konsyumer ang pinakikinggan!
at di ang mga kupal at gahaman!

kalbaryo nila'y di matapos-tapos...
ang sistema'y ginawa silang kapos!

kaya palitan ang sistemang bulok!
at mga dukha'y ilagay sa tuktok!

upang itayo ang lipunang patas!
kung saan lahat ay pumaparehas!

- gregoriovbituinjr.
04.09.2023

Sabado, Abril 8, 2023

Maling kahulugan ng development nila

MALING KAHULUGAN NG DEVELOPMENT NILA

maaalagaan ba natin ang kapaligiran
tulad ng samutsaring espesye sa karagatan
tulad ng ibon sa himpapawid at kagubatan
tulad ng nalalanghap na hangin sa kalikasan

ito'y sinisira ng development o progreso
ito'y winawasak ng sistemang kapitalismo
sinira ng mina, coal plants, bundok ay kinakalbo
sa trickle down theory, kakamtin ng masa'y mumo

iyan ba'y pag-unlad? sa paligid ay mapangwasak?
sistemang kapitalismo'y punyal na nakatarak
sa ating likod upang tumubo sila ng limpak
development nila'y dambuhalang halimaw, tiyak

iba ang kahulugan ng kanilang development
gumawa ng tulay upang kalakal ay tumulin
nagtayo ng gusali upang bulsa'y patabain
habang masa'y di kasama sa kanilang layunin

negatibo ang development nilang sinasabi
para lang sa iilan, sa bundat, makasarili
progresong ang silbi'y sa elit, trapo't negosyante
dukha pa rin ang dukha, lagay nila'y di bumuti

kalikasan na'y kawawa sa kanilang sistema
manira ng manira upang tumaba ang bulsa
terminong development ay dapat nang ibasura
kung laging para sa iilan, masa'y di kasama

- gregoriovbituinjr.
04.08.2023

Biyernes, Abril 7, 2023

Abril 7 - World Health Day

ABRIL 7 - WORLD HEALTH DAY

tuwing Ikapito ng Abril ay Pandaigdigang
Araw ng Kalusugan, batid mo ba, kaibigan?
isang paalala lamang, kahit di ipagdiwang
pagkat patungkol sa kalusugan ng mamamayan

kumusta ka na, kaibigan, wala ka bang sakit
o kung may nararamdaman ay tumatayong pilit
iniisip na malakas kahit dinadalahit
ng ubo, o kaya'y may sakit din ang mga paslit

kung di ipinagdiriwang ay anong dapat gawin
upang kalusugan ng kapwa ay alalahanin
anong mga paalala ba ang dapat sabihin?
upang manatiling malusog ang pamilya natin?

walong basong tubig araw-araw ang inumin mo
magsuot ng bota pag sa baha'y lulusong kayo
ang leptospirosis ay talagang iwasan ninyo
pag naulanan, magpalit ng damit, baro, sando

ayos lang, kaibigan, kung maraming paalala
ika nga nila, prevention is better than cure, di ba 
kaya sa payo ng matatanda ay makinig ka
para sa kabutihan mo rin ang sinabi nila

kaya ngayong World Health Day, atin namang pagnilayan
ang samutsaring pandemyang ating pinagdaanan
pati mga mahal na inagaw ng kamatayan
at pakinggan ang nadarama't bulong ng katawan

- gregoriovbituinjr.
04.07.2023

Huwebes, Abril 6, 2023

Mga pinaslang na Pinay sa Kuwait

MGA PINASLANG NA PINAY SA KUWAIT

kayrami palang Pinay na pinaslang sa Kuwait
si Jullebee Ranara ang huli, nakagagalit
nariyan din ang kaso ni Joanna Demafelis
na bangkay pa'y nilagay sa freezer, ito na'y labis

sina Constancia Dayag at Jeanelyn Villavende
ang dalawa pang Pinay na talagang sinalbahe
sana'y magkaroon ng hustisya sina Jullebee
at ang mga nabanggit na pinaslang pang babae

sila na'y minaltrato, aba, sila pa'y inutas!
bakit ba nagpapatuloy ang ganyang pandarahas?
sa mga Pinay na nagtatrabaho ng parehas
upang mapakain ang pamilya sa Pilipinas

paano bang pagmaltrato sa kanila'y mapigil
na mga karapatan bilang tao'y nasisikil
deployment ng Pinay workers sa Kuwait, itigil!
bago may iba pang buhay ng Pinay na makitil

dahil sa hirap ng buhay sa bansa, umaalis
ang mga kababayan, sa Kuwait nagtitiis
dapat talagang magkaroon ng aksyong mabilis
upang hustisya'y kamtin, huwag na ring magpaalis!

- gregoriovbituinjr.
04.06.2023

* Pinaghalawan ng ulat: pahayagang Pang-Masa, Marso 26, 2023, pahina 3

Martes, Abril 4, 2023

Kaylaki na ng utang mo

KAYLAKI NA NG UTANG MO

ah, grabe, may utang ka na nang ikaw ay isilang
halos sandaan dalawampung libong piso naman
kung bawat tao ay ganyan ang ating babayaran
subalit magbabayad niyan ay ang buong bayan

makakabayad kaya tayo kung ang bawat tao
na may utang ay di kayang magbayad ng ganito?
at kung magbabayad naman bawat isa'y kanino?
paisa-isa bang magbabayad sa bawat bangko?

ito na ba ang kahihinatnan ng Pilipinas?
magagaya sa Sri Lanka pag di nakabayad?
na kinuha ng Tsina ang parte ng bansang mahal
na teritoryo'y inokupa, iyon na ang bayad?

bansa'y ipinaglaban ng ating mga ninuno
upang sa mananakop, tayo't lumaya't mahango
baka dahil sa utang, lahat nang ito'y maglaho
anong dapat nating gawin, puso ko'y nagdurugo

- gregoriovbituinjr.
04.04.2023

* P13.75T / 115,559,009 (populasyon ng Pilipinas 2022) = P118,986.829 kada tao
* litrato mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Marso 31, 2023, p.2