Mahabang manggas, sumbrero't tubig sa Mayo Uno

MAHABANG MANGGAS, SUMBRERO'T TUBIG SA MAYO UNO

bilin sa lalahok sa Mayo Unong papalapit

magsuot ng sumbrero't manggas, magdala ng tubig

papalo na raw ng fifty degrees Celsius ang init

baka sa matinding init, ma-heat stroke, mabikig

pampalit na tshirt at bimpo'y magdala rin naman

bakasakaling sa pawis, likod ay matuyuan

labanan ang heat stroke, isipin ang kalusugan

sabihan din natin ang ating mga kasamahan

nawa'y maging matagumpay ang ating Mayo Uno

pati na ang pagsama-sama ng uring obrero

sana bilin sa init ay mapakinggang totoo

lalo na't nasa climate emergency na ang mundo

taospusong pagpupugay sa Uring Manggagawa! 

bati'y taaskamao sa Hukbong Mapagpalaya!

- gregoriovbituinjr.

04.30.2023

Alalahanin sila ngayong Abril Bente Otso

ALALAHANIN SILA NGAYONG ABRIL BENTE OTSO

alalahanin ang Abril Bente Otso taon-taon

dahil sa World Day for Safety and Health at Work

at International Day for Dead and Injured Workers

na tinatawag ding Workers' Memorial Day

mababanggit sa ating bansa ang mga trahedya

tulad ng Manila Film Center Tragedy kung saan

isandaan animnapu't siyam na manggagawa yaong

nabaon sa lupa nang ginagawang gusali'y gumuho

sampung manggagawa sa Eton construction sa Makati

ang nahulog at namatay sanhi ng isang aksidente

at ang pitumpu't dalawang manggagawang namatay

sa sunog sa pabrika ng tsinelas na Kentex

may mga lider-manggagawang binaril at pinaslang

ng marahil ay utusan ng kapitalistang halang

sa araw na ito sila'y ating alalahanin

upang di na mangyari muli, sistema na'y baguhin

itayo ang pangarap na lipunang makatao

kung saan wala nang pagsasamantala ng tao sa tao

iyan muna, mga kababayan, ang ibabahagi ko

alalahanin ang araw na ito bago mag-Mayo Uno

- gregoriovbituinjr.

04.28.2023

Mithi

MITHI

nagpapatuloy ang ating buhay

upang tupdin ang napiling pakay

upang lasapin ang saya't lumbay

upang sa kapwa ay umalalay

habang yakap ang prinsipyong lantay

dinaranas nati'y laksa-laksa

paano ba babangon sa sigwa

paano ba lulusong sa baha

paano magkaisa ang dukha

pati na kauring manggagawa

bakit dapat dukha'y irespeto

pati na kapatid na obrero

bakit ang karapatang pantao

at hustisya'y ipaglalaban mo

pati ang tahanan nating mundo

sariling wika ang patampukin

sa mga tula't ibang sulatin

laksang masa ang dapat mulatin

upang kalagayan ay baguhin

at lipunang makatao'y kamtin

lipunan ay ating sinusuri

bakit ba may naghaharing uri

bakit may pribadong pag-aari

na kahirapan ay siyang sanhi

ah, sistema'y baguhin ang mithi

- gregoriovbituinjr.

04.24.2023

Sa Araw ng Daigdig

SA ARAW NG DAIGDIG

Abril Bente Dos, Earth Day, / ano bang dapat gawin?

ito ba'y nararapat / na ipagdiwang natin?

baka mas dapat gawin / ay ang alalahanin

ang pagkasira nito, / sinong dapat sisihin?

tinatapon sa dagat / ang laksa-laksang plastik

na nagiging pagkain / ng mga may palikpik

pati ilog at sapa, / sa plastik nagsitirik

sadyang kapabayaan / ang ating inihasik

mapipigilan kaya / ang nagbabagong klima?

climate emergency ba'y / kaya pang madeklara?

iyang Annex I countries / ay magbabayad pa ba?

sa bansang apektado / ng ilan nang dekada?

dahil daw sa pag-unlad / ay kinalbo ang bundok

at mga kagubatan / ng mga tuso't hayok

sa tubo, tila baga / namumuno ay bulok

dahil sa pagmimina'y / pinatag pa ang bundok

kaya development ba'y / equals destroying nature?

kahulugan ng progress / ay destroying earth's future?

ang kapitalismo ba'y / sistemang parang vulture?

kaya ang ating mundo'y / di nila nino-nurture?

sa Araw ng Daigdig, / pulos ba kamunduhan?

at wala nang paggalang / sa mundo't sambayanan?

basta tumubong limpak, / wala nang pakialam

sa tahanang daigdig, / bulsa'y bumundat lamang!

- gregoriovbituinjr.

04.22.2023

*litrato CTTO, maraming salamat sa PMPI

Unang anibersaryo ng pamamaril kina Ka Leody

UNANG ANIBERSARYO NG PAMAMARIL KINA KA LEODY

hapon ng Abril disinwuwebe, taong nakaraan

sina Ka Leody ay pinagbabaril daw naman

habang nangangampanya ay aming nabalitaan

tingnan daw namin sa pesbuk, sabi ng kasamahan

habang sa mga katutubo'y nakikipag-usap

nang malutas ang problema nilang kinakaharap

hinggil sa lupang ninunong inagaw sa mahirap

nang sila na'y pinagbabaril, iyon ang naganap

may ilang nasugatan, ayon sa balita noon

na naganap sa Barangay Butong, Quezon, Bukidnon

kausap nila'y tribu ng Manobo-Pulangiyon

mabuti na lang at walang namatay sa naroon

kinabukasan ay headline sa dyaryo ang nangyari

kaya ilang dyaryo ang sa amin ay pinabili

nang mga naganap ay mabasa naming mabuti

ngayon ang unang anibersaryo ng insidente

buti't sina Ka Leody, Walden, at D'Angelo

ay di natamaan, habang may sugatang totoo

buti't napag-usapan naman ang talagang isyu

inagaw ang lupaing kinabukasan ng tribu

isyu ng lupang ninuno'y pag-usapan talaga

dapat ibalik ang lupang inagaw sa kanila

pagsasamantala sa katutubo'y wakasan na

dapat nang mabago ang ganyang bulok na sistema

- gregoriovbituinjr.

04.19.2023

Di ko ikinahihiyang maging...

DI KO IKINAHIHIYANG MAGING...

di ko ikinahihiya ang maging tibak

ang maging kaisa ng dukha't hinahamak

pagkat bayan ay sugatan at nagnanaknak

dahil sa sistemang bulok at mapangyurak

di ko ikinahihiyang maging makata

dahil iyan ang pinili kong buhay, tumula

nais kong kumatha ng laksang talinghaga

upang magkama ang sa sahig nakahiga

di ko ikahihiyang maging manunulat

dyaryo't libro'y binabasa't binubulatlat

maraming isyung nanilay at nadalumat

nang masulat na'y binabahagi sa lahat

di ko ikahihiya yaring pagkatao

pagkat iyan ako, ito ako, prinsipyo

ang pinaiiral, magutom mang totoo

basta ginagawa'y wasto at makatao

nakakahiyang gawin ay katiwalian

o ang pangungurakot sa pamahalaan

lalo na't pagnanakaw sa kaban ng bayan

pag nahuli ka'y tiyak na makakasuhan

- gregoriovbituinjr.

04.17.2023

HRD Protection Bill, Isabatas! Now na!

HRD PROTECTION BILL, ISABATAS! NOW NA!

Human Rights Defenders Protection Bill na'y isabatas

para sa karapatang pantao't sistemang patas

upang malabanan ang samutsaring pandarahas

ng sinumang Cain na di marunong pumarehas

talagang binasa ko ang H.R.D. Protection Bill

panukalang batas ito laban sa mapaniil,

mapang-abuso't sa karapatan ay naninikil

upang managot ang mga berdugong kumikitil

panukalang batas na ito'y aralin din ninyo

dagdag na armas para sa karapatang pantao

bakasakaling mapigilan ang mga berdugo

sa pagpaslang, maraming buhay na'y nasakripisyo

kaya H.R.D. Protection Bill, isabatas ngayon

dahil layunin nito'y magkaroon ng proteksyon

ang tagapagtanggol ng karapatang ang nilayon

ay mapabuti ang mundo't berdugo'y mapakulong

- gregoriovbituinjr.

04.14.2023

Tanong

TANONG

ngayon po'y nais ko lang magtanong
sa mga talagang marurunong
pag-unlad ba'y paano isulong
kung kahulugan nito'y paurong

matatawag nga bang kaunlaran
kung sinisira ang kalikasan?
nagtayo ng tulay at lansangan
nagpatag naman ng kagubatan

bundok na'y kalbo sa pagmimina
mga puno'y pinagpuputol pa
negosyante'y tumaba ang bulsa
subalit hirap pa rin ang masa

sangkaterba ang ginawang plastik
na laksang tubo ang ipinanhik
ngunit plastik sa dagat sumiksik
sapa't ilog, sa plastik tumirik

anong klaseng pag-unlad ba ito?
progreso ba'y para lang kanino?
anong pag-unlad ba ang totoo?
kung nawawasak naman ang mundo?

sa pag-unlad, anong inyong tindig?
kung sira na ang ating daigdig
kanino kaya kayo papanig?
tanong ba'y unawa ninyo't dinig?

- gregoriovbituinjr.
04.14.2023

Makabagbag-damdaming editorial cartoon

MAKABAGBAG-DAMDAMING EDITORIAL CARTOON

kaygandang dibuho sa editorial cartoon

na naglalarawan sa nangyayari ngayon

ganyan ang editoryal na ang nilalayon

madla'y magsuri bakit nagaganap iyon

ang iginuhit ay makabagbag-damdamin

dahil nasasapul ang diwa't puso natin

isang tao'y naroong yakap-yakap man din

ang isang kabang bigas na nagmahal na rin

"Ang mahal mo na" ang namutawing salita

sa harap ng kabang bigas na minumutya

at ako bilang mambabasa'y naluluha

sa katunayang nagpapahirap sa madla

nahan ang sangkilong bente pesos na bigas

na pinaniwalaang dala'y bagong bukas

ngunit pangakong isa lang yatang palabas

na parang pelikulang iba ang nilandas

pag inunawa mo ang kaygandang dibuho 

parang patsutsada sa napakong pangako

panibagong kalbaryo na nama't siphayo'y

daranasin ng madlang laging sinusuyo

- gregoriovbituinjr.

04.12.2023

Sigaw pa rin ay hustisya matapos ang kwaresma

SIGAW PA RIN AY HUSTISYA MATAPOS ANG KWARESMA

may Muling Pagkabuhay, Easter Sunday ng Kristyano

matapos ang tatlong araw ay nabuhay si Kristo

habang inaalala ang tinokhang ng berdugo

kayraming biktimang batang inosenteng totoo

buti si Kristo, nabuhay sa Muling Pagkabuhay

yaong mga natokhang, di na talaga binuhay

di kasi sila si Kristo, sila'y basta pinatay

buti si Dimas, kasama si Kristo nang mamatay

kayraming ina ang hanggang ngayon ay lumuluha

dahil buhay ng anak nila'y inutas, nawala

pinaslang sa atas ng poon ng mga kuhila

kahit di nanlaban, gawing nanlaban, atas pa nga

lumutang sa dugo ang mga nabiktima nito

Kian pa ang pangalan ng isa, tandang-tanda ko

"May pasok pa ako bukas..." ang huli nitong samo

ngunit siya'y dinala roon sa kanyang kalbaryo

buti si Kristo, buhay; sila'y nanatiling bangkay

hanggang ngayon, kayraming inang lumuluhang tunay

nahan ang hustisya! ang sigaw nilang nalulumbay

makamit sana ang hustisyang asam nila't pakay

- gregoriovbituinjr.

04.10.2023

Kalbaryo pa rin hangga't bulok ang sistema

KALBARYO PA RIN HANGGA'T BULOK ANG SISTEMA

kwaresma'y tapos na, ngunit di ang kalbaryo

dahil pabigat pa rin ang maraming isyu

sa dukha, babae, bata, vendor, obrero

napaisip kami: matatapos ba ito?

dahil problema'y nakaugat sa sistema

may uring mapang-api't mapagsamantala

at may pinagsasamantalahan talaga

sa ganito'y di na makahinga ang masa

may uring kamkam ang pribadong pag-aari

may isinilang na akala sila'y hari

may kapitalista, may elitista't pari

may sa pang-aapi'y nagkakaisang uri

may inaapi't pinagsasamantalahan

na walang pribadong pag-aaring anuman

liban sa lakas-paggawa nila't katawan

at nabubuhay bilang aliping sahuran

hangga't umiiral iyang sistemang bulok

patuloy tayong pamumunuan ng bugok

bakit kaya sinabi sa kantang "Tatsulok"

"Tulad ng dukha na ilagay mo sa tuktok!"

sadya bang ganyan ang kalakaran sa mundo?

tatanggapin na lang ba natin ang ganito?

o magkaisa ang dukha't uring obrero?

upang itatag ang lipunang makatao!

itayo'y lipunan ng uring manggagawa

na kung walang manggagawa, walang dakila

di uunlad ang daigdig na pinagpala

nitong kamay ng manggagawang mapanlikha

- gregoriovbituinjr.

04.09.2023

* litrato mula sa fb, maraming salamat po

Kalbaryo ng konsyumer

KALBARYO NG KONSYUMER

matapos ang Kwaresma'y kalbaryo pa rin sa masa

presyong kaymahal ng kuryente'y kalbaryo talaga

biktima na tayo ng ganid na kapitalista

aba'y biktima pa tayo ng bulok na sistema

sa mahal na kuryente'y talagang natuturete

di na malaman ng maralita bakit ganire

kung saan kukuha ng panggastos, ng pamasahe

ng pambiling pagkain, ng pambayad sa kuryente

mas mahal sa minimum wage ang sangkilong sibuyas

di kasya upang bayaran ang kuryenteng kaytaas

sa Asya, pinakamahal na ba ang Pilipinas?

masa'y gagamit na lang ba ng gasera o gaas?

coal plants at fossil fuel ang nagpapamahal sadya

sa presyo ng kuryenteng talagang kasumpa-sumpa!

kung ganito lagi, dukha'y mananatiling dukha!

mag-renewable energy kaya ang buong bansa?

- gregoriovbituinjr.

04.09.2023

Kalbaryo pa rin, nagtapos man ang semana santa

KALBARYO PA RIN, NAGTAPOS MAN ANG SEMANA SANTA

sa pagtatapos ng semana santa

natapos din ba ang kalbaryo nila?

may kalbaryo pa rin ang maralita!

patuloy pa rin ang dusa ng dukha!

nariyan ang banta ng demolisyon!

o pagtaboy sa kanila, ebiksyon!

may kontraktwalisasyon sa obrero!

di nireregular ang mga ito!

presyo ng mga bilihin, kaytaas!

mas mahal pa sa sweldo ang sibuyas!

mahal at maruming enerhiya pa!

na sadyang pasakit naman sa masa!

dapat konsyumer ang pinakikinggan!

at di ang mga kupal at gahaman!

kalbaryo nila'y di matapos-tapos...

ang sistema'y ginawa silang kapos!

kaya palitan ang sistemang bulok!

at mga dukha'y ilagay sa tuktok!

upang itayo ang lipunang patas!

kung saan lahat ay pumaparehas!

- gregoriovbituinjr.

04.09.2023

Maling kahulugan ng development nila

MALING KAHULUGAN NG DEVELOPMENT NILA

maaalagaan ba natin ang kapaligiran

tulad ng samutsaring espesye sa karagatan

tulad ng ibon sa himpapawid at kagubatan

tulad ng nalalanghap na hangin sa kalikasan

ito'y sinisira ng development o progreso

ito'y winawasak ng sistemang kapitalismo

sinira ng mina, coal plants, bundok ay kinakalbo

sa trickle down theory, kakamtin ng masa'y mumo

iyan ba'y pag-unlad? sa paligid ay mapangwasak?

sistemang kapitalismo'y punyal na nakatarak

sa ating likod upang tumubo sila ng limpak

development nila'y dambuhalang halimaw, tiyak

iba ang kahulugan ng kanilang development

gumawa ng tulay upang kalakal ay tumulin

nagtayo ng gusali upang bulsa'y patabain

habang masa'y di kasama sa kanilang layunin

negatibo ang development nilang sinasabi

para lang sa iilan, sa bundat, makasarili

progresong ang silbi'y sa elit, trapo't negosyante

dukha pa rin ang dukha, lagay nila'y di bumuti

kalikasan na'y kawawa sa kanilang sistema

manira ng manira upang tumaba ang bulsa

terminong development ay dapat nang ibasura

kung laging para sa iilan, masa'y di kasama

- gregoriovbituinjr.

04.08.2023

Abril 7 - World Health Day

ABRIL 7 - WORLD HEALTH DAY

tuwing Ikapito ng Abril ay Pandaigdigang

Araw ng Kalusugan, batid mo ba, kaibigan?

isang paalala lamang, kahit di ipagdiwang

pagkat patungkol sa kalusugan ng mamamayan

kumusta ka na, kaibigan, wala ka bang sakit

o kung may nararamdaman ay tumatayong pilit

iniisip na malakas kahit dinadalahit

ng ubo, o kaya'y may sakit din ang mga paslit

kung di ipinagdiriwang ay anong dapat gawin

upang kalusugan ng kapwa ay alalahanin

anong mga paalala ba ang dapat sabihin?

upang manatiling malusog ang pamilya natin?

walong basong tubig araw-araw ang inumin mo

magsuot ng bota pag sa baha'y lulusong kayo

ang leptospirosis ay talagang iwasan ninyo

pag naulanan, magpalit ng damit, baro, sando

ayos lang, kaibigan, kung maraming paalala

ika nga nila, prevention is better than cure, di ba 

kaya sa payo ng matatanda ay makinig ka

para sa kabutihan mo rin ang sinabi nila

kaya ngayong World Health Day, atin namang pagnilayan

ang samutsaring pandemyang ating pinagdaanan

pati mga mahal na inagaw ng kamatayan

at pakinggan ang nadarama't bulong ng katawan

- gregoriovbituinjr.

04.07.2023

Mga pinaslang na Pinay sa Kuwait

MGA PINASLANG NA PINAY SA KUWAIT

kayrami palang Pinay na pinaslang sa Kuwait

si Jullebee Ranara ang huli, nakagagalit

nariyan din ang kaso ni Joanna Demafelis

na bangkay pa'y nilagay sa freezer, ito na'y labis

sina Constancia Dayag at Jeanelyn Villavende

ang dalawa pang Pinay na talagang sinalbahe

sana'y magkaroon ng hustisya sina Jullebee

at ang mga nabanggit na pinaslang pang babae

sila na'y minaltrato, aba, sila pa'y inutas!

bakit ba nagpapatuloy ang ganyang pandarahas?

sa mga Pinay na nagtatrabaho ng parehas

upang mapakain ang pamilya sa Pilipinas

paano bang pagmaltrato sa kanila'y mapigil

na mga karapatan bilang tao'y nasisikil

deployment ng Pinay workers sa Kuwait, itigil!

bago may iba pang buhay ng Pinay na makitil

dahil sa hirap ng buhay sa bansa, umaalis

ang mga kababayan, sa Kuwait nagtitiis

dapat talagang magkaroon ng aksyong mabilis

upang hustisya'y kamtin, huwag na ring magpaalis!

- gregoriovbituinjr.

04.06.2023

* Pinaghalawan ng ulat: pahayagang Pang-Masa, Marso 26, 2023, pahina 3

Kaylaki na ng utang mo

KAYLAKI NA NG UTANG MO

ah, grabe, may utang ka na nang ikaw ay isilang

halos sandaan dalawampung libong piso naman

kung bawat tao ay ganyan ang ating babayaran

subalit magbabayad niyan ay ang buong bayan

makakabayad kaya tayo kung ang bawat tao

na may utang ay di kayang magbayad ng ganito?

at kung magbabayad naman bawat isa'y kanino?

paisa-isa bang magbabayad sa bawat bangko?

ito na ba ang kahihinatnan ng Pilipinas?

magagaya sa Sri Lanka pag di nakabayad?

na kinuha ng Tsina ang parte ng bansang mahal

na teritoryo'y inokupa, iyon na ang bayad?

bansa'y ipinaglaban ng ating mga ninuno

upang sa mananakop, tayo't lumaya't mahango

baka dahil sa utang, lahat nang ito'y maglaho

anong dapat nating gawin, puso ko'y nagdurugo

- gregoriovbituinjr.

04.04.2023

* P13.75T / 115,559,009 (populasyon ng Pilipinas 2022) = P118,986.829 kada tao

* litrato mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Marso 31, 2023, p.2